28 stycznia odbył się kolejny wykład naszego Kolegi dra Ariela Ciechańskiego, geografa i historyka kolei zatytułowany „Wąskotorówką przez Europę”. Spotkanie już po raz trzeci zorganizowaliśmy we współpracy z ursynowską Klubokawiarnią KEN 54 niejako inaugurując obchody 175-lecia Kolei Warszawsko-Wiedeńskiej. Wraz z Arielem uczestnicy spotkania zastanawiali się czy kolej wąskotorowa to rozrywka, zabawka, środek codziennego transportu czy też kupa niepotrzebnego nikomu złomu.

Punkt wyjścia do rozmowy stanowił przegląd sytuacji kolei wąskotorowych w pierwszej dekadzie polskiej transformacji po 1989 r. – zarówno tych spod znaku PKP, jak również tych używanych w przemyśle. Z kolejnych prezentowanych fotografii wyłonił się obraz tego, jak z „problemem” wąskiego toru poradzono sobie w innych krajach. Wraz z prelegentem uczestnicy wydarzenia zajrzeli na czeską kolej JHMD wożącą jak za dawnych lat ludzi do ich miejsc pracy i nauki. Zobaczyli odbudowywaną czeską kolej cukrowniczą w Kolinie. Nie zabrakło też rosyjskiej kolei pionierskiej z Moskwy, przykładu z Rumunii (kolej leśna Viseu de Sus) czy pełniącej doskonale funkcję utylitarną kolei w niemieckich Górach Harzu. Na zakończenie spotkania kadry z przepięknej szwajcarskiej kolei retyckiej zaprezentował Andrzej Zieliński, także członek PSMK.

W końcu ubiegłego roku okazało się, że pomimo twardej walki o środki nie uda się nam spokojnie zamknąć budżetu remontu świetlika nad kanałami 4-5 hali wachlarzowej. Stąd pojawiła się ponowna nasza prośba o wsparcie finansowe prac.
Dzięki dodatkowym środkom od Państwa udało nam się ostatecznie zapłacić w terminie wszystkie faktury. Jeszcze raz wszystkim naszym Dobrodziejom dziękujemy – szczególne zaś firmie Silesia Transport z Katowic, za największą wpłatę w trakcie całej zbiórki.

Nie do wszystkich Darczyńców wpłacających bezpośrednio na nasze konto bankowe mamy też adresy korespondencyjne – jeśli ktoś z Państwa ma życzenie otrzymać należny upominek, to prosimy o kontakt na adres e-mail: wolontariat@psmk.org.pl.

Ostatecznie ogółem za pomocą portalu zrzutka.pl i bezpośrednio na rachunek bankowy PSMK wpłynęło blisko 26 369 zł. Poniżej prezentujemy ostateczne zestawienie przychodów i kosztów związanych z realizacją projektu.

W Parowozowni Skierniewice gromadzimy nie tylko imponujące eksponaty takie jak tabor kolejowy czy też elementy związane z prowadzeniem ruchu kolejowego. Zbieramy także wszelakie dokumenty związane z historią polskiej kolei, a zwłaszcza te dotyczące w jakimś zakresie Skierniewic. Cieszy nas więc, że do naszej kolekcji trafiają coraz to nowe eksponaty.
Na początku stycznia, skierniewiczanin Pan Jarosław Wiśniewski, przekazał do naszych zbiorów niezwykle cenne eksponaty – listę starszeństwa maszynistów Kolei Warszawsko-Wiedeńskiej z 1911 r. oraz zabytkowe narzędzia spawalnicze.

Dziękujemy!!!

Koniec stycznia stanowi zawsze okres rozliczeń w fiskusem dla tzw. ryczałtowców, dlatego tradycyjnie już teraz myślą o tych, którzy teraz składają zeznania podatkowe, zwracamy się z prośbą o pamięć przy przekazywaniu 1% podatku.

Dlaczego warto przekazać pieniądze właśnie nam?? Dlatego, że każdego roku każdy przekazany nam grosz staramy się pomnożyć ku pożytkowi dziedzictwa kultury technicznej kolejnictwa. Dzięki temu 2019 r. był dla nas dobry, bo:

• z 1% podatku uzyskaliśmy rekordową kwotę 42 403,79 zł;
• na remont świetlika dachu hali wachlarzowej nad kanałami 4-5 60 000 zł  przekazało nam Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego (MKIDN), Samorząd Województwa Łódzkiego wsparł te prace kwotą 45 000 zł;
• dzięki darowiźnie szkła od skierniewickiego oddziału firmy Pilkington wyremontowaliśmy świetlik nad kanałem 6;
• wyczekiwany przez nas od bardzo wielu lat remont części dachu dawnej wieży wodnej wsparło kwotą 25 000 zł Miasto Skierniewice.

Ponadto dzięki środkom własnym oraz Fundacji Bank Satander Polska i miasta Skierniewice, a także pomocy sprzętowej firmy FAC Rail  przeprowadziliśmy m.in.:

• wymianę najbardziej zużytych podkładów znajdujących się w torach 14 i 15 wachlarza;
• obóz wolontariacki z dwoma turnusami, którego uczestnicy wspomogli nas w pracach związanych z estetyzacją terenu i renowacją taboru;
• wydłużyliśmy ogrodzenie teren Parowozowni od strony torów szlakowych;
• adaptację kolejnego pomieszczenia dla ekspozycji urządzeń telekomunikacji kolejowej;
• prace przy lokomotywie spalinowej  Ls60-143 oraz wagonie towarowym pochodzenia czeskiego!

W rozpoczynającym się 2020 roku, uzyskane dzięki Państwa wsparciu środki zamierzamy przeznaczyć podobnie jak w latach ubiegłych przede wszystkim na wkłady własne do dotacji na remont obiektów Parowozowni – głównie zaś na wymianę poszycia dachów kolejnych budynków kompleksu Parowozowni oraz w miarę pozyskanych środków także kontynuację odbudowy świetlika! W zależności od możliwości finansowych i wyników konkursów na realizację zadań publicznych, w których chcemy brać udział, jesteśmy gotowi do rozpoczęcia robót przy kolejnych 11 obiektach kompleksu Parowozowni.
Zamierzamy też kontynuować prace przy Ty51-1, TKp 6042, Ls60-143 oraz i dwóch wagonach oraz wystawach tematycznych dotyczących urządzeń sterowania ruchem kolejowym i telekomunikacji kolejowej.

Aby nas wesprzeć wystarczy w PIT umieścić nasz KRS 0000216091 i wnioskowaną kwotę! Za każdą, choćby najdrobniejszą kwotę w imieniu własnym, Parowozowni i stacjonujących w niej leciwych pojazdów DZIĘKUJEMY!

…co darował, co wziął?
Czy nas wyniósł pod niebo,
czy rzucił na dno?

Ja co roku tą trawestacją hitu zespołu „Turbo” rozpoczynamy podsumowanie przebiegu mijającego roku. Czyniąc więc zadość utrwalonej już tradycji kreślimy i na przełomie 2019 i 2020 roku kilka zdań na ten temat nie zapominając o podziękowaniach dla Wolontariuszy i Darczyńców bez których nasza działalność z pewnością miałaby znacznie skromniejszy charakter.

Najważniejszym elementem naszej działalności były już tradycyjnie remonty zabytkowych obiektów kompleksu Parowozowni. Rok 2019 pod tym względem należał do bardziej owocnych. Na zadania związane z rewitalizacją budynków wydatkowaliśmy ogółem ponad 200 000 zł .
Najbardziej kosztowny był tu remont kolejnej części świetlika dachu hali wachlarzowej (kanały 4-6) za kwotę 169 368,82 zł. Wsparły go Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego (60 000 zł) oraz Samorząd Województwa Łódzkiego (45 000 zł). Wkład własny pokryliśmy z 1% podatku (42 403,79 zł) oraz zbiórki prowadzonej na konto bankowe oraz za pomocą portalu zrzutka.pl (26 368,71 zł, stan na 1.01.2020 r.) oraz wypracowanych środków własnych. Darczyńcom jeszcze raz dziękujemy za okazane wsparcie!

Drugim frontem prac budowlanych w 2019 r. był budynek dawnej wieży wodnej. Po wielu latach starań udało się wreszcie zacząć remont obejmujący naprawę fragmentu dachu oraz usunięcie części uszkodzonych tynków kosztowały 44 159,68 zł. Te prace konserwatorskie wsparł Urząd Miasta Skierniewice dotacją w kwocie 25 000 zł. Różnicę pokryliśmy z posiadanych środków własnych.

Także ze środków własnych prowadziliśmy prace naprawcze najstarszych poszyć papowych na dachu hali wachlarzowej i hali maszyn. Działania te powinny odroczyć konieczność nowego remontu kapitalnego w tych miejscach nawet na kilkanaście lat.

Tegoroczna dotacja Urzędu Miasta Skierniewice (16 800 zł) w 2018 r. była przeznaczona na prace utrzymaniowe infrastruktury torowej Parowozowni. Dysponując zapasami magazynowymi podkładów i pozostałych materiałów torowych wykonaliśmy kompletną wymianę „szpałów” na przestrzeni kilkudziesięciu metrów w ciągu najbardziej zdegradowanych fragmentów torów nr 14 i 15 w części przed halą wachlarzową. Także i w tym roku bezcenne było wsparcie prac koparko-spycharką, która wykonała korytowanie torowiska, układanie nowych, cięższych znacznie podkładów oraz balastowanie tłuczniem.

Realizowaliśmy kolejny rok z rzędu projekt mający na celu rozwój wolontariatu w Parowozowni. Dzięki wsparciu Fundacji Banku Satander Polska w kwocie 5 000 zł z programu Tu mieszkam, tu zmieniam, zorganizowaliśmy dwa turnusy obozu wolontariackiego. W jego trakcie realizowane były szerokozakrojone prace porządkowe zarówno na zewnątrz jak również w hali wachlarzowej. Ponadto w ramach tego projektu wydłużyliśmy ogrodzenie oddzielające teren Parowozowni od torów stacyjnych. Kontynuowaliśmy też działania przy dwóch parowozach. Najwięcej czasu zostało poświęcone stojącemu na dziedzińcu Parowozowni Ty51-1. Drobne prace malarskie kontynuowane były też przy TKp 6042 „Śląsk”.

W 2019 r. oprócz remontów budynków i torów realizowaliśmy dwa projekty finansowane ze środków zewnętrznych związane z renowacją taboru. Pierwszy z nich to wagon-platforma z 1912 r. Zaplanowany na 2019 r. pierwszy etap odbudowy objął dwukrotne zabezpieczenie antykorozyjne całej konstrukcji (na etapie przygotowywania projektu starannie wypiaskowanej). Następnie wykonano rewizję układu biegowego oraz niezbędne prace ślusarskie i spawalnicze przy podwoziu pojazdu. Ponadto podwozie pomalowane zostało na docelowy czarny kolor. Wykonano również obramowania burt wagonu i przygotowano materiał do ich oszalowania oraz na podłogę. Drugim pojazdem przy którym były prowadzone prace jest lokomotywa Ls60-143. Po częściowym demontażu m.in. kapoty silnika i zabezpieczeniu przed uszkodzeniami elementów ruchomych jej nadwozie zostało oczyszczone strumieniowo, zabezpieczone antykorozyjnie i częściowo polakierowane. We własnym zakresie kontynuowaliśmy prace zmierzające do pełnego uruchomienia wagonu silnikowego SR71-04.

Łącznie od grantodawców i darczyńców otrzymaliśmy ponad 188 000 zł, głównie na cele związane z rewitalizacją Parowozowni. W ten sposób środki z 1% (Urzędy Skarbowe nam przelały w 2018 r. blisko 42 500 zł) pomnożyliśmy blisko 4,5-krotnie!

W 2019 r. rozbudowa ekspozycji urządzeń sterowania ruchem kolejowym (usrk) i poprawa jej estetyki odbywała się wyłącznie ze środków własnych PSMK. W jej ramach zapoczątkowany został remont kluczowej skrzyni stojącej z aparatem blokowym z 1927 r. Drugim eksponatem, którego renowacja odbywa się równolegle, jest dwukomorowy sygnalizator świetlny. Ten konkretny egzemplarz jest dość wczesną powojenną wersją sygnalizatorów Ericssona, prezentujący kilka niespotykanych współcześnie elementów, ale z tego powodu własnie bardzo interesujący.

Także z własnych środków kontynuowaliśmy prace przy rozbudowie wystawy urządzeń telekomunikacji kolejowej. Trzeci pokój, w którym ma zostać zmontowana już niedługo centrala automatyczna typu FT-200, przeszedł zaawansowany remont. Najwięcej czasu zajęły prace zduńskie, dzięki którym pomieszczenie zyskało wydajny piec kaflowy, umożliwiający prace także w okresie jesiennych czy zimowych chłodów. Wnętrze dawnego warsztatu napraw prędkościomierzy zostało też pomalowane – wkrótce, po ułożeniu gumoleum, rozpocznie się montaż docelowej ekspozycji.

W 2019 r. odwiedziło nas 5638 osób, które mogły zapoznać się z historią Parowozowni, jej autentycznymi wnętrzami warsztatowymi i technologią pracy oraz częścią zgromadzonych tu eksponatów. Organizowaliśmy też lekcje muzealne dla dzieci i młodzieży, plenery fotograficzne i szereg innych imprez kulturalnych. Ponadto we współpracy z ursynowską Klubokawiarnią KEN54 wróciliśmy do cyklu spotkań tematycznych odbywających się w Warszawie. W 2019 r. miały miejsce dwa takie wydarzenia popularyzujące wiedzę o kolei pośród mieszkańców Stolicy. Te działalności będziemy kontynuować również w roku 2020.

Wszystkim naszym darczyńcom oraz partnerom w imieniu Członków i Wolontariuszy PSMK oraz znajdujących się w naszej pieczy zabytków kolejnictwa jeszcze raz DZIĘKUJEMY!

Mecenasi działań PSMK w 2019 r.

Z niekłamaną radością informujemy, że w ostatnich godzinach 2019 r. wpłynęła na nasze konto darowizna w kwocie 4 000 zł przeznaczona na wsparcie remontów obiektów Parowozowni. Katowicka firma Silesia Transport, specjalizująca się w kompleksowych usługach dla publicznego transportu zbiorowego, zrobiła nam tym niesamowitą niespodziankę!

Darczyńcy po stokroć dziękujemy!

Nasz Kolega dr Ariel Ciechański od lat prowadzi badania dotyczące historii wagonów do przewozu piwa. Przy ich okazji, wynajduje dzięki kibicującym jego poszukiwaniom miłośnikom kolei, nowe źródła informacji. W ten sposób dotarł do dzienników ogłoszeń i zarządzeń austriackich kolei państwowych KKStB. Stąd już była prosta droga, aby spróbować przynajmniej częściowo odtworzyć losy naszej cysterny „Polska Nafta” oznaczonej nr 552 178.

Do tej pory dysponowaliśmy tylko różnymi numerami pojazdu. Jeden z nich 507 590 pochodził z czasów jego eksploatacji na KKStB i był dla całości kwerendy kluczowy. Jak dotąd nie wiemy, gdzie i kiedy interesującą nas cysternę zbudowano. Z prawdopodobieństwem graniczącym z pewnością możemy jednak stwierdzić, że jej odbiorcą była firma František Xaver Brosche a syn a.s. eksploatująca między innymi gorzelnie przemysłowe w Pradze-Libeň i miejscowości Rájec (obecnie Rájec-Jestřebí).

Ta ostatnia miejscowość była stacją macierzystą wagonu, który był niemal na pewno przeznaczony do przewozu wyrobów spirytusowych. Do 1910 r. wagon ten był włączony do parku taborowego k.k. privilegierte Österreichische Nordwestbahn (ÖNWB) (prawdopodobnie pod numerem 136 557). Wówczas trzyosiowy i wyposażony w hamulec pojazd wraz z upaństwowieniem macierzystej kolei znalazł się na stanie kolei KKStB pod wspomnianym już wyżej numerem.

Według informacji czeskich kolegów w okresie międzywojennym pojazd prawdopodobnie też wciąż był własnością czeskiej firmy – do parku czechosłowackich kolei państwowych był włączony wagon o numerze 552 178, a więc takim pod jakim obecnie funkcjonuje nasza cysterna (i jaki jest wybity na jej ramie). Ponieważ dane wagonu są zbieżne z danymi naszego pojazdu, wszystko wskazuje, że mylnie przyjęliśmy ten numer jako PKP-owski – zwłaszcza, że czeski wagon o tym numerze gdzieś zniknął przed 1948 r. Dziwnym zaś trafem w parku PKP z numerem 0552 178 pojawiła się nasza cysterna (już jako dwuosiowa).

A gdy wspomnimy, że stacja Rájec-Jestřebí znajduje się 10 km od głównej siedziby Kolegów z ChZK, to możemy stwierdzić bez kozery – przypadek? Nie sądzem…