Obozy wolontariackie wspierane przez Narodowy Instytut Dziedzictwa (NID) dość trwale wpisały się w działalność naszego Stowarzyszenia. Realizując działania dofinansowywane przez NID staramy się by miały one zróżnicowany charakter i nie skupiały się tylko na porządkowaniu terenu. Początkowo, dopóki dopuszczał to regulamin, staraliśmy się także realizować prace przy pojazdach. Obecnie podstawowym celem obozów wolontariackich jest nadgonienie sięgających czasów jeszcze poprzedniego właściciela obiektu zaległości w porządkowaniu terenu oraz uzupełnianiu oszklenia okien. Nie bez znaczenia jest też możliwość uzupełnienia elementów informacyjnych dla osób odwiedzających obiekt.

W 2022 r. realizowaliśmy projekt zatytułowany Idziemy dalej – wolontariusze przywracają blask skierniewickiej Parowozowni. Prace porządkowe i zabezpieczające jako wzmocnienie patriotycznej postawy wobec polskiego dziedzictwa kultury technicznej. W jego trakcie przede wszystkim skupiliśmy się na wycince roślinności w zasieku węglowym wzdłuż toru nr 55.

W tym roku także dużo wysiłku zostało włożone w porządkowanie zasieków węglowych i ich otoczenia. Dzięki wytężonej pracy wolontariuszy zaczęły znikać zwały nagromadzonej przez lata ziemi.

Dzień jednego z obozów został poświęcony porządkowaniu fragmentu hali wachlarzowej, o który wkrótce (po niezbędnych przygotowaniach) zostanie wydłużona trasa zwiedzania w tym budynku.

Wolontariusze brali też udział w pomiarach, a następnie w uzupełnieniu kolejnej partii oszklenia budynków Parowozowni. Niestety jest to bardzo drogie działanie – koszt znacząco zwiększa konieczność wykorzystania podnośnika koszowego (ze względu na znaczące wysokości prac) oraz sama cena i ilość niezbędnego szkła. Z tego prozaicznego powodu wciąż jeszcze nie nadgoniliśmy wszystkich zaległości sięgających czasów PKP. Niemniej jednak tegoroczne prace znacząco poprawiły estetykę zwłaszcza tyłu hali wachlarzowej.

W trakcie realizacji projektu wykonano i umieszczono również szereg elementów ułatwiających samodzielne zwiedzanie obiektu – to krok w kierunku zwiększania częstotliwości jego udostępniania już w nadchodzącym 2023 r.

Uczestnicy obozów wolontariackich brali też udział w obsłudze naszych Dni Otwartych, szczególnie zaś ich edycji m.in. z okazji Europejskich Dni Dziedzictwa.

Jednak realizacja przedmiotowego projektu, to nie tylko wycinka krzaków czy segregacja i ładowanie odpadów, ale także ogólnodostępna prelekcja pt: Wiedeński sznycel, czyli czy faktycznie tak daleko naszym muzeom transportu szynowego do ich zachodnich odpowiedników?, a przede wszystkim wycieczka studialna dla osób uczestniczących w pracach wolontariackich. Tym razem dobrze znany nam bus MZK Skierniewice jako pojazd Kolejowej Komunikacji Zastępczej PSMK wyruszył na teren dawnego województwa piotrkowskiego. Odwiedziliśmy zarówno obiekty związane z historią kolei jak bunkry kolejowe w Konewce i Jeleniu czy Skansen Rzeki Pilicy w Tomaszowie Maz., jak również inne zabytki techniki jak choćby Groty Nagórzyckie. Na szlaku przejazdu znalazły się także zabytki architektury Inowłodza jak również Sulejowa-Podklasztorza.

Co warte podkreślenia wśród 26 uczestników projektu zgodnie z jego założeniami pojawili się zarówno uczestnicy poprzednich jego edycji, jak również nowe osoby, co warte podkreślenia nie zawsze zainteresowane koleją! Ponadto w działaniach pomagało kilkoro dzieci towarzyszących swoim opiekunom w pracach.

Kilka liczb podsumowujących projekt

Dofinansowano w ramach programu Narodowego Instytutu Dziedzictwa – Wspólnie dla dziedzictwa

Zapraszamy na kolejne Obozy Wolontariackie – o otwarciu rejestracji na kolejne terminy będziemy informować odrębnie. Przewidujemy ponadto jeden lub dwa turnusy w październiku 2022 r.

Szanowni Państwo,
powróciliśmy z naszymi Obozami Wolontariackimi! Zapraszamy wszystkich chętnych do rejestracji na pierwszy turnus, który odbędzie się w naszej Parowozowni tzw. długi weekend w dniach 13-15 sierpnia 2022 r. W trakcie jego planujemy prace porządkowe w dawnych zasiekach węglowych oraz w hali wachlarzowej i na jej zapleczu. Każdego kolejnego dnia przewidujemy początek prac około godz. 10.30 i kontynuację ich do ok. 17.30-18.00. Każdy dzień zakończy ciepły posiłek.

Projekt skierowany jest do wszystkich, którzy ukończyli 16 lat, mają dobry stan zdrowia i odrobinę wolnego czasu oraz chęci do działania na rzecz zachowania dziedzictwa post-industrialnego. Zainteresowanym zapewnimy nocleg poza Parowozownią. Spragnieni spartańskich warunków mogą spróbować spać także w naszych pomieszczeniach socjalnych o standardzie typowej kolejowej noclegowni lat 1980. Ze względu na komfort wypoczynku liczba takich miejsc noclegowych jest jednak ograniczona. Ponadto oferujemy zwrot kosztów przejazdu publicznym transportem zbiorowym (preferowana klasa ekonomiczna), rękawice robocze, wodę, ciepłe posiłki raz dziennie oraz w pełni wyposażone zaplecze kuchenne.

Obóz odbędzie się w ramach realizacji projektu „Idziemy dalej – wolontariusze przywracają blask skierniewickiej Parowozowni. Prace porządkowe i zabezpieczające jako wzmocnienie patriotycznej postawy wobec polskiego dziedzictwa kultury technicznej”.

Dofinansowano w ramach programu Narodowego Instytutu Dziedzictwa – Wspólnie dla dziedzictwa

7 lipca 2022 r. Narodowy Instytut Dziedzictwa rozstrzygnął konkurs w ramach programu Wspólnie dla Dziedzictwa. Nasz wniosek otrzymał najwięcej punktów, a to oznacza że najprawdopodobniej na przełomie lipca i sierpnia ruszymy z naszymi Obozami Wolontariackimi! Kwota dofinansowania to 15 750 zł – wykorzystamy ją na poprawę estetyki Parowozowni Skierniewice. Przede wszystkim planujemy dalsze szklenie budynków oraz walkę z zielenią w miejscach, gdzie jej nie powinno być. Nadal będziemy porządkować zasieki węglowe i zaplecze hali wachlarzowej wraz z jej wnętrzem. Już niedługo ogłosimy pierwszy termin i nabór na turnus Obozu Wolontariackiego!

Po kilku latach przerwy powróciliśmy do idei obozów wolontariackich realizowanych dzięki wsparciu Narodowego Instytutu Dziedzictwa w ramach programu Wspólnie dla dziedzictwa. W miesiącach sierpień-październik 2021 r. realizowaliśmy projekt: Wracamy – wolontariusze przywracają blask skierniewickiej Parowozowni. Prace porządkowe i zabezpieczające jako forma kreowania patriotycznej postawy wobec dziedzictwa najstarszej powstałej z inicjatywy Polaków linii kolejowej. Co warte podkreślenia nasz wniosek został przez instytucję grantodawczą bardzo wysoko oceniony i uzyskał na liście rankingowej drugą pozycję.

Prace kilkoosobowymi grupami wolontariuszy, głównie w trakcie weekendowych turnusów rozpoczęliśmy w połowie sierpnia 2021 r. Początkowo obejmowały one porządkowanie zaplecza hali wachlarzowej, gdzie z jednej strony nagromadziło się już trochę odpadów, a z drugiej strony nastąpił dość niekontrolowany i gwałtowny powrót dzikiej roślinności. Zajrzeliśmy też w obszary koło pompowni i dawnej wieży wodnej, na które w trakcie poprzedniej akcji porządkowej w 2018 r. nie starczyło czasu.




Ostatnich kilka spotkań roboczych z udziałem wolontariuszy zostało przeznaczonych na prace w zasiekach węglowych, szczególnie zaś na odcinku którego nie udało się uporządkować w poprzednich edycjach obozów wolontariackich. Prace te zamierzamy w miarę dobrej pogody kontynuować we własnym zakresie w sezonie zimowym.

Bardzo ważnym punktem zaplanowanych prac było uzupełnianie szyb w oknach hali wachlarzowej. Jest o tyle istotne, że nic tak nie obniża estetyki obiektu, jak braki w jego oszkleniu. Tymczasem opóźnienia w jego uzupełnianiu sięgały jeszcze czasów, gdy obiekt pełnił swoją pierwotną rolę. Chuligani z sąsiadującego z Parowozownią parku też dołożyli tu swoją cegiełkę. O ile szklenie nisko położonych okien jest realizowane na bieżąco, to większość okien wymagających wstawienia szyb znajdowała się na wysokości uniemożliwiającej bezpieczne i efektywne prace z drabiny czy rusztowania. Konieczne więc było wynajęcie podnośnika, z którego kosza wolontariusze nie tylko mogli bezpiecznie zdejmować niezbędne wymiary, ale i szybko szklić budynek hali wachlarzowej.


Wolontariusze brali również udział w bieżącym porządkowaniu części obiektu udostępnianej regularnie turystom.

W ramach projektu został również zrealizowany dodatkowy, wieczorny Dzień Otwarty w Parowozowni. Pierwotnie planowaliśmy wykład dotyczący historii kolejnictwa lub muzealnictwa kolejowego. Niestety sytuacja epidemiczna panująca w połowie października skłoniła nas do rozwiązania bardziej bezpiecznego – udostępnienia części hali do samodzielnego zwiedzania – to wydarzenie towarzyszące weekendowemu obozowi wolontariackiemu miało miejsce w sobotę 16 października 2021 r.

Ostatnim akordem realizacji projektu była wycieczka studialna, z jednej strony mająca charakter dydaktyczny, z drugiej zaś była formą dodatkowego podziękowania dla wolontariuszy z udział w pracach. Ta odbyła się 24 października 2021 r. W jej trakcie specjalnie wynajętym od MZK Skierniewice busem zostały odwiedzone przede wszystkim obiekty związane z szeroko pojętą techniką: Muzeum Kolei Wąskotorowej w Sochaczewie, pierwszy na świecie most spawany i Łowicki Park Etnograficzny w Maurzycach oraz Park Romantyczny w Arkadii.




Przystępując do realizacji projektu chcieliśmy osiągnąć kilka celów, w tym m.in:

• odbudować więzi z uczestnikami poprzednich podobnych działań wolontariackich;
• pozyskać nowych wolontariuszy;
• poprawić stan zachowania zabytku i estetykę jego otoczenia.

Wszystkie te cele, choć w różnym zakresie, udało się zrealizować.

Dofinansowano w ramach programu Narodowego Instytutu Dziedzictwa – Wspólnie dla dziedzictwa

W sobotę 16 października 2021 r., przy okazji naszego obozu wolontariackiego, który dofinansowano w ramach programu Narodowego Instytutu Dziedzictwa – Wspólnie dla dziedzictwa, zaprosiliśmy wszystkich chętnych na wieczorne zwiedzanie Parowozowni. Prawdopodobnie z ostatniej już w tym roku możliwości odwiedzin naszego obiektu skorzystało 6️⃣5️⃣ osób 🙂.

Dziękujemy!

Szanowni Państwo,
powróciliśmy z naszymi Obozami Wolontariackimi! Zapraszamy wszystkich chętnych do rejestracji na kolejny turnus, który odbędzie się w naszej Parowozowni w dniach 16-18 października 2021 r. W trakcie jego planujemy prace porządkowe w dawnych zasiekach węglowych. Każdego kolejnego dnia przewidujemy początek prac około godz. 10.30 i kontynuację ich do ok. 18.00. Każdy dzień zakończy ciepły posiłek.

Projekt skierowany jest do wszystkich, którzy ukończyli 16 lat, mają dobry stan zdrowia i odrobinę wolnego czasu oraz chęci do działania na rzecz zachowania dziedzictwa post-industrialnego. Zainteresowanym zapewnimy nocleg poza Parowozownią. Spragnieni spartańskich warunków mogą spróbować spać także w naszych pomieszczeniach socjalnych. Ze względu na obowiązujące przepisy sanitarne liczba takich miejsc noclegowych jest jednak ograniczona. Ponadto oferujemy zwrot kosztów przejazdu publicznym transportem zbiorowym (preferowana klasa ekonomiczna), rękawice robocze, wodę, ciepłe posiłki raz dziennie oraz w pełni wyposażone zaplecze kuchenne.

W przypadku szczególnej niepogody, obóz może zostać przeniesiony na inny termin.

Obóz odbędzie się w ramach realizacji projektu „Wracamy – wolontariusze przywracają blask skierniewickiej Parowozowni. Prace porządkowe i zabezpieczające jako forma kreowania patriotycznej postawy wobec dziedzictwa najstarszej powstałej z inicjatywy Polaków linii kolejowej”.

Dofinansowano w ramach programu Narodowego Instytutu Dziedzictwa – Wspólnie dla dziedzictwa

Z radością informujemy, że Narodowy Instytut Dziedzictwa w ramach rozstrzygnięcia kursu z programu Wspólnie dla Dziedzictwa przyznał nam pełną wnioskowaną kwotę 9 320 zł. Projekt PSMK pt. Wracamy – wolontariusze przywracają blask skierniewickiej Parowozowni. Prace porządkowe i zabezpieczające jako forma kreowania patriotycznej postawy wobec dziedzictwa najstarszej powstałej z inicjatywy Polaków linii kolejowej uzyskał drugą pozycję na liście rankingowej. Celem jego realizacji jest kontynuacja poprawy estetyki Parowozowni (m.in. szklenie, wycinka krzaków i inne prace porządkowe).

Z pewnym opóźnieniem przystępujemy do podsumowania najdłuższego (cztery dni) i najliczniejszego (ponad 20 uczestników) z naszych obozów wolontariackich. O części wykonanych w jego trakcie prac pisali już koledzy opiekujący się wystawą urządzeń sterowania ruchem kolejowym. Teraz więc warto sprawozdać się z tego co działo się jeszcze w dniach 15-18 sierpnia w innych częściach Parowozowni. A frontów na których wtedy realizowaliśmy nasze prace było kilka! Pracowaliśmy oprócz wystawy usrk także przy naszym historycznym taborze, porządkowaniu terenu czy wreszcie wydłużaniu ogrodzenia Parowozowni od strony torów stacyjnych. A wieczory spędzaliśmy na owocnych dyskusjach i wymianie informacji.

Przede wszystkim kontynuowaliśmy działania przy dwóch parowozach. Najwięcej czasu zostało poświęcone stojącemu na dziedzińcu Parowozowni ogromnemu Ty51-1. Zaczął on wymagać pilnej naprawy powłok antykorozyjnych, zwłaszcza tendra, które niegdyś zostały wykonane „po łebkach”. Dlatego kontynuowaliśmy prace polegające na oczyszczeniu ze starej farby i korozji tej części pojazdu. Drobne prace malarskie kontynuowane były też przy maszynie TKp 6042 „Śląsk” stacjonującej w części hali wachlarzowej, do której umożliwiamy swobodny dostęp.

Bardzo ważnym elementem Obozu były prace przy lokomotywie spalinowej Ls60-143. Przede wszystkim rozpoczął się proces kompletowania pojazdu. Na swoje miejsce po zabezpieczeniu antykorozyjnym wróciła kapota silnika oraz zostały zamontowane z powrotem drzwiczki do niej prowadzące. Rozpoczęło się też kompletowanie osprzętu lokomotywy zdemontowanego na czas oczyszczania strumieniowego. Dzięki temu, że jeden z uczestników obozu posiadał wszechstronne umiejętności techniczne, możliwe było dotoczenie całkiem nowych elementów pojazdu, które mogliśmy zamontować w miejsce tych już całkowicie zużytych.

Była też grupa osób, która w czasie obozu zajmowała się mniej spektakularnymi i jeszcze mniej fascynującymi pracami porządkowymi. Remonty budynków, odsiewanie tłucznia itp. powodują zawsze nagromadzenie odpadów, które czekają „na lepszy moment” by je w końcu wywieźć na składowisko. Dla części z nich ten moment właśnie nadszedł – wolontariusze uporządkowali kolejny fragment hali wachlarzowej. Pracowali oni także przy porządkowaniu zasieków węglowych, jak również przy wydłużaniu ogrodzenia oddzielającego teren Parowozowni torów kolejowych prowadzących do Łowicza.

A obóz w filmowym skrócie wyglądał tak jak uchwyciła go kamera Pawła Adamowicza.

Wszystkim Wolontariuszom jeszcze raz dziękujemy za wsparcie!!!

Działania w trakcie obozu realizowane są ze środków własnych PSMK oraz projektów wspartych przez:

SPONSOR NARZĘDZI

W trakcie sierpniowych obozów wolontariackich prace konserwatorskie na wystawie urządzeń sterowania ruchem kolejowym cieszyły się wyjątkową popularnością. Chętni do pomocy mogli sprawdzić swoje umiejętności mechaniczne i malarskie oraz zgłębić tajniki działania nastawnic i sygnałów w trakcie renowacji trzech eksponatów.

Najważniejszym projektem zaplanowanym na najbliższe kilka miesięcy jest kapitalny remont kluczowej skrzyni stojącej z aparatem blokowym z 1927 roku pochodzącej ze stacji Łęczyca. Egzemplarz ten, zanim trafił do skierniewickiej szopy, spędził kilka tygodni pod gołym niebem, co wyraźnie odbiło się na jego wyglądzie i stanie technicznym. Renowację rozpoczęliśmy jeszcze w lipcu dokumentując „zawartość” urządzenia i demontując aparat blokowy. W ramach sierpniowego obozu skupiliśmy się na pozostałej części nastawnicy. Na początek została zdjęta i rozłożona na podstawowe części skrzynia zależności mieszcząca suwaki i drążki przebiegowe. Następnie przystąpiliśmy do przygotowania podstawy do malowania. Ze względu na skomplikowany kształt odlewanych nóg nastawnicy uciekliśmy się do sprawdzonej już metody usuwania farby w kąpieli z ługu sodowego. Stara farba rozpuszcza się w większości jeszcze w roztworze, a pozostałości można bez większego wysiłku usunąć mechanicznie. Tak przygotowane elementy podstawy zostały ponownie złożone w jedną całość i pomalowane na typowy zielony kolor.

Drugim eksponatem, który mamy nadzieję rychło przywrócić do życia, jest dwukomorowy sygnalizator świetlny. Ten konkretny egzemplarz jest dość wczesną powojenną wersją sygnalizatorów Ericssona, prezentujący kilka niespotykanych już elementów jak tarcza tłowa wykonana z jednego kawałka blachy lub specjalna lunetka ułatwiająca ustawienie komór świetlnych względem osi toru. Podobnie jak skrzynia kluczowa, projekt był już „napoczęty” – komora została wypiaskowana w trakcie lipcowego obozu, a w zeszłym roku oczyszczony został skrócony słupek pozyskany od innego egzemplarza, który służył jako pomoc naukowa w jednym z techników kolejowych. W trakcie obozu nasze wysiłki skupiły się na odmalowaniu zarówno komór jak i słupa oraz dobraniu lub dorobieniu brakujących elementów. Kolejnym krokiem będzie zainstalowanie podzespołów optycznych oraz odtworzenie układu elektrycznego. Docelowo sygnalizator stanie się tarczą ostrzegawczą dla jednego z dwóch znajdujących się na wystawie czynnych semaforów świetlnych.

Trzeci projekt był efektem przypadku. W trakcie poszukiwania w naszych zapasach części do sygnalizatora świetlnego natknęliśmy się na zewnętrzne dzwonki zapowiadawcze, powszechnie spotykane na kolejowych posterunkach ruchu. Znalezisko zakiełkowało pomysłem na nowy eksponat, który być może ożyje w połączeniu ze znajdującym się już na wystawie telefonem MB. Wybrany egzemplarz okazał się w pełni sprawny, wymagał jednak oczyszczenia i odmalowania.

W przerywnikach między pracami uczestnicy obozu mogli zapoznać się z działaniem urządzeń zgromadzonych na wystawie oraz przedyskutować pomysły zwiększenia atrakcyjności ekspozycji.