Tak jak zapowiadaliśmy wcześćniej, tego lata nawiązaliśmy do wieloletniej tradycji kolejowego teatru w Skierniewicach. Przy okazji, po dłuższej przerwie powróciliśmy do organizacji przedstawień w Parowozowni. Warto wspomnieć, że teatry amatorskie (i nie całkiem…) gościły już u nas w latach 2004, 2005 i 2006. W sobotę 2 lipca w hali maszyn szopy miało miejsce składane przedstawienie. W programie wieczoru znalazł się występ skierniewickiej grupy Green Craft, grającej bluesa, spektakl na podstawie sztuki E. Ionesco, wystawiony przez grupę Banana Perwers, działającą przy skierniewickim klubie „Oaza”. Widzowie mieli także możliwość posłuchać piosenek w wykonaniu Barbary Smyk i Andżeliki Orzeszek. Na koniec w Parowozowni zaśpiewała aktorka i dziennikarka radia RSC, Dominika Dawidowicz, która przypomniała piosenki z Kabaretu Starszych Panów. Przygodę z teatrem planujemy kontynuować…

W sobotę 25 czerwca parowozy i budynki szopy stały się tematem ćwiczeń rysunkowych dla uczestników kursu prowadzonego przez skierniewicką szkołę rysunku „Ekspresja”. Adepci szkoły, w przyszłości zapewne architekci lub projektanci z zapałem i zainteresowaniem przelewali na papier niecodzienne dla ćwiczeń widoki.

W bieżącym roku, jak nigdy dotąd, zaakcentowaliśmy swą obecność na imprezach wchodzących w skład ogólnopolskich Dni Techniki Kolejowej. Cyklicznie, od kilku lat organizowane spotkania i pokazy są okazją do obejrzenia, na co dzień niedostępnych wnętrz taboru (lokomotyw, pojazdów specjalnych), nastawni lub obiektów zaplecza technicznego kolei. Dni, z roku na rok, obejmują swoim zasięgiem coraz większy rejon kraju. Teraz, w dniach17-19 czerwca z kolejową techniką „od kuchni” można było zapoznać się w ponad 20 polskich miastach.

Nasze Stowarzyszenie obecne było aż w trzech miejscach. Pierwszym, także chronologicznie były – co oczywiste – Skierniewice, gdzie dzień otwarty w parowozowni już 4 czerwca wpleciony został zarówno w obchody Dnia Dziecka, jak i w Dni Techniki Kolejowej. W dwa tygodnie później ekipy członków PSMK wyruszyły z eksponatami do Łodzi i Warszawy.

W Łodzi na dwa dni wystawiliśmy aż trzy egzemplarze naszego taboru. Na Dworcu Kaliskim obejrzeć można było XIX-wiecznego „Steinfurta” czyli wagon pasażerski 4 klasy, cysternę „Polskiej Nafty” z 1905 roku oraz o prawie sześćdziesiąt lat młodszy wózek motorowy WM5.

Wszystkie nasze pojazdy wyruszyły w podróż już późnym wieczorem z piątku na sobotę, tak aby wystawa na „Kaliskiej” gotowa była od sobotniego poranka. Jazda, co prawda „na haku” – lecz jednak – na prawie 80 kilometrowym odcinku była po wielu latach pierwszą dłuższą trasą świeżo odrestaurowanej „wuemki”. Wszystkie pojazdy dotarły i powróciły bez najmniejszego problemu, dzięki sumiennemu przygotowaniu i przeglądowi przed wyruszeniem na szlak. Nasze zabytki, wydaje się, bardzo dobrze uzupełniały prezentowane w Łodzi jednostki taboru nowoczesnego. Na wystawie razem z nami stanęły :

• dźwig EDK-1000, Unimog, drezyny WMB 10 i WM15, wagon „salonka” oraz czołg z pociągu ratunkowego – należące do PKP PLK S.A.;
• węglarka Eaos, wagon samowyładowczy Falns, ET22-1029, SM30-157 z PKP Cargo S.A.;
• zmodernizowane jednostki pasażerskie Przewozów Regionalnych – EN57AKM-3005 (w sobotę) i EN57AKM-3004 (w niedzielę).

Najnowszym pojazdem był na „Kaliskim” elektrowóz TRAXX – E186 137 należący do LOTOS Kolej. Licząc daty produkcji Traxxa (2009) i naszego „Steinfurta” (1889) – w Łodzi zaprezentowano przekrój techniki kolejowej ostatnich 130 lat! Warto wspomnieć, że w grodzie na Łódką nasze pojazdy zagościły po raz pierwszy.

W niedzielę byliśmy obecni także w Warszawie. Tego dnia, na Dworcu Zachodnim, w dwuosiowym wagonie krytym serii Hbbillns, należącym do PKP Cargo, pokazaliśmy dwie wystawy tematyczne. Na bocznych, odsuwanych ścianach pojazdu zawisły reprodukcje pocztówek z lat 1900-1920, przedstawiających francuskie, pruskie i saskie lokomotywy parowe z końca XIX wieku. Ścianę czołową, dla urozmaicenia, zajęły fotografie taboru stacjonującego w skierniewickiej parowozowni. Wagon-wystawa stanął na torze przy 7 peronie, pomiędzy wagonem pasażerskim z przedziałem bagażowym z PKP Intercity a lokomotywą SM42-626 (PKP Cargo). W Warszawie wystawione zostały także:

• „Husarz” o nowym numerze 5 370 010 1251 z salonką (PKP IC);
• ET22-1024 (PKP Cargo);
• drezyna pomiarowa do badania skrajni,
• „Uniman” kolejowego ratownictwa technicznego,
• czołg z pociągu ratunkowego (PKP PLK);
• pociąg sieciowy PS-00 nr 08, samochód z wysięgnikiem (PKP-Energetyka).

Ciekawostką były pokazy wkolejania taboru prowadzone przez załogę „Unimana”.

W odróżnieniu od wyprawy do Łodzi, podczas której obracaliśmy się w sferze dobrze opanowanej kolejowej techniki, prezentacja warszawska przysporzyła nam nieco kłopotów. Psikusa sprawiła nam technika całkowicie nie kolejowa… Umocowane poprzedniego dnia do ścian samoprzylepne haczyki, pomimo dokładnego oczyszczenia powierzchni i sprawdzenia wytrzymałości, podczas trwania wystawy niespodziewanie zaczęły się odklejać. Katastrofę opanowaliśmy dopiero przy pomocy sprawdzonej, zakupionej w dworcowym kiosku, samoprzylepnej taśmy. Mimo problemów, wystawa cieszyła się sporym zainteresowaniem.

W organizację wystaw w Łodzi i Warszawie zaangażowanych było jedenaście osób, członków PSMK.

fot. Jan Czerwiński (Łodź); Paweł Mierosławski (Warszawa)

14 czerwca po południu, kolega Zbigniew Tucholski odświeżył zupełnie niewidoczny napis na grobie inż. Romualda Wetcla (kwatera 137, rząd VI, grób 1). – zapomnianego pioniera motoryzacji kolei, konstruktora pojazdów trakcji spalinowej.

Romuald Wetcel urodził się w Iwanowcach pow. Bracław na Podolu 17 sierpnia 1891 r. Zmarł w Warszawie 1 listopada 1965 r. W latach trzydziestych był jednym z pionierów motoryzacji polskich kolei wąskotorowych, autorem licznych zrealizowanych projektów budowy i modernizacji lokomotyw spalinowych i wagonów motorowych. Pod jego kierunkiem zbudowano według jego projektu pierwszy w Polsce lekki wagon silnikowy do obsługi ruchu lokalnego, który według współczesnej terminologii nazwano by autobusem szynowym. Opracowywał również projekty motoryzacji linii W.K.D., a podczas Ogólnokrajowego zjazdu w sprawach komunikacji miejscowej, który odbył się w Warszawie 19-21 maja 1938 r., wygłosił nowatorski referat pod tytułem „Motoryzacja W.K.D.”. W okresie powojennym zainicjował odbudowę zniszczonej trakcji spalinowej na kolejach wąskotorowych (dojazdowych) P.K.P., a w latach pięćdziesiątych opracował program ich motoryzacji. Romuald Wetcel miał znaczny udział w opracowaniu założeń konstrukcyjnych oraz budowie wszystkich powojennych serii wąskotorowych wagonów motorowych. W latach pięćdziesiątych i sześćdziesiątych organizował zaplecze techniczne trakcji spalinowej kolei dojazdowych P.K.P. Ta zasłużona dla kolei polskich postać jest prawie całkowicie zapomniana, nieliczne wzmianki dotyczące Romualda Wetcla znaleźć można na kartach kilku opracowań dotyczących historii polskich kolei wąskotorowych.

Od 25 lat w dniu rocznicy uruchomienia pierwszego odcinka Drogi Żelaznej Warszawsko-Wiedeńskiej – pociąg „otwarciowy” z Warszawy do Grodziska wyruszył 14 czerwca 1845 r. – z inicjatywy naszego Stowarzyszenia są organizowane spotkania na Starych Powązkach, gdzie pochowano wielu znakomitych kolejarzy. Początkowe spotkania członków PSMK przy grobie Stanisława Wysockiego (1805-1868), projektanta i budowniczego „wiedenki” przekształciły się w spacery szlakiem grobów kolejarzy. Prowadzi je kolega Marek Moczulski.

W bieżącym roku nauczyciele i uczniowie Zespołu Szkół im. inż. Stanisława Wysockiego d. „Kolejówka” przyszli ze sztandarem Szkoły. Wraz z przedstawicielami Fundacji „Era Parowozów”, Kolei Mazowieckich, Warszawskiej Kolei Dojazdowej, Muzeum Kolejnictwa, Sekcji Zawodowej Infrastruktury Kolejowej NSZZ „Solidarność” i fanami kolei odwiedzili groby:

• Franciszka Leszczyńskiego (1797-1870) – budowniczego IV Oddziału DŻWW;
• Michała Ślósarskiego (1880-1944) – dyrektora Państwowej Średniej Szkoły Techniczno-Kolejowej w latach 1935-1944;
• Jana Szymanowskiego (1854-1893) – naczelnika IV Dystansu DŻWW;
• artysty malarza Władysława Podkowińskiego (1866-1895) – ucznia „Kolejówki”;
• pisarza Władysława Stanisława Reymonta (1867-1925) – pracownika „wiedenki”, laureata Literackiej Nagrody Nobla, autora utworów o tematyce kolejowej;
• Aleksandra Janowskiego (1866-1944) – absolwenta „Kolejówki”, urzędnika Wydziału Mechanicznego DŻWW w Sosnowcu, współzałożyciela Polskiego Towarzystwa Krajoznawczego (1906);
• Leona Miaskowskiego (1822-1892) – maszynisty, który prowadził jeden z dwu pociągów „otwarciowych” 14 czerwca 1845 r.;
• Stanisława Wysockiego (1805-1868) – projektanta i budowniczego DŻWW;
• Teodora Urbańskiego (1792-1850) – majora Korpusu Inżynierów Komunikacji, autora projektu kolei łączącej Warszawę z Niwką
• oraz Stefana Ołdaka (1904-1969) – olimpijczyka (Paryż 1924), kierownika Wydziału Dróg i Mostów „Kolejówki”.

11 czerwca warsztaty skierniewickiej parowozowni wzbogaciły się o kolejną obrabiarkę. Tego dnia otrzymaliśmy w darze wiertarkę stołową polskiej produkcji, pochodzącą z 1966 roku. Wiertarkę przywieźliśmy, po czym została ona (na razie prowizorycznie, do czasu podciągnięcia zasilania) ustawiona na jednym ze stołów ślusarni. Otrzymana maszyna, choć wyprodukowana przed wielu laty w warsztatach szkolnych Technikum Mechanicznego i Zasadniczej Szkoły Zawodowej w Sochaczewie odznacza się silną, sztywną konstrukcją oraz wieloma udogodnieniami dla obsługującego. Nie bez znaczenia jest dla nas to, że maszyna prezentuje sobą wizualne rozwiązania konstrukcyjne pasujące do posiadanych już przez nas zabytkowych obrabiarek. Za bardzo przydatny dla nas dar serdecznie dziękujemy.

W sobotę 4 czerwca zaprosiliśmy zwiedzających do Parowozowni na kolejny „dzień otwarty”. Jak co roku, czerwcowe „otwarcie” miało charakter specjalny. Pierwszy dzień tego miesiąca to przecież wydarzenie szczególne: Dzień Dziecka, a na dodatek wkrótce potem rozpoczynają się spotkania w ramach krajowych Dni Techniki Kolejowej.

Tego dnia dla najmłodszych (ale także i całkiem dorosłych…) przygotowaliśmy obszerny program, umożliwiający nie tylko poznanie starej kolei, ale także tej dzisiejszej. W Parowozowni na zwiedzających czekały trzy wystawy. Na torach „szopy” zaprezentowaliśmy pojazdy zabytkowe z własnej kolekcji oraz pojazdy współczesne, użytkowane przez przedsiębiorstwa kolejowe. W tym roku, w parowozowni, PKP Cargo wystawiła łódzką SM42-746, już oznaczoną nowym ogólnoeuropejskim numerem 9851-8620400-6. PKP Energetyka nadesłała pociąg sieciowy, a PLK dwie drezyny motorowe – WM10 i WM15, bardzo ładnie komponujące się z naszą, świeżo odbudowaną WM5.

Dwie pozostałe wystawy miały charakter kameralny. W korytarzu warsztatów zawiesiliśmy prawie setkę reprodukcji francuskich pocztówek z początku XX wieku, pokazujących parowozy, a w hali maszyn ponownie wystawiliśmy obrazy o tematyce kolejowej autorstwa Marty Zamarskiej. Wystawy uzupełnione zostały możliwością zwiedzania kuźni, centrali telefonicznej Siemensa. Podczas dnia otwartego można było zażyć przejażdżki drezyną ręczną albo 122-letnim wagonem, w którym wydawane na portierni kartonikowe bilety dziurkował „prawdziwy” kierownik pociągu.

Dodatkowo, dla dzieci przygotowaliśmy konkurs rysunkowy z nagrodami ufundowanymi przez promujący turystykę rodzinną portal Szwendobylscy.pl, a pracownicy PLK prowadzili akcję informacyjną „Bezpieczny przejazd”. Mimo panującego upału, naszą Parowozownię odwiedziły 282 osoby.

W tym roku niespodziankę dzieciom sprawiły Przewozy Regionalne. Na „kolejowe zwiedzanie” dnia 4 czerwca dzieci i młodzież z roczników 1995 i późniejszych mogły dojechać z Warszawy do Skierniewic za darmo pociągiem InterREGIO 33042.