Parowozownię Skierniewice odwiedził św. Mikołaj…

Mikołaj w Parowozowni

Zaczęliśmy podsumowywać rok 2012. Z podsumowania wynika, że był to kolejny rok rekordowy. Rekord padł zarówno w ilości zwiedzających (4396 osób – więcej o blisko 600 w stosunku do roku ubiegłego) jak i w wykonaniu najbardziej w tej chwili dla nas znaczących prac remontowych. Rok 2012 kończymy wykonaniem ok. 550 m2 całkowicie nowego dachu hali głównej oraz znaczącym etapem odbudowy tzw. „przybudówki łowickiej”. „Przybudówka łowicka” to tak naprawdę najstarsze stanowisko postojowe naszej parowozowni pochodzące z ok. 1860 r. Przebudowano je na biura i warsztaty prawdopodobnie ok. 1890 r., a znacznie rozbudowano w okresie II wojny światowej. Już w końcu lat 80. XX w. pomieszczenia przybudówki łowickiej okazały się być bardzo zniszczone i wymagające daleko idącego remontu. Niestety prace remontowe okazały się być bezskuteczne – konieczna tutaj była całkowita odbudowa, którą zaczęliśmy w mijającym roku. Cieszymy się, że mijający rok zapisze się w historii parowozowni jako okres znaczącej rewitalizacji.

Zasługujemy na nagrodę. Jak widać na zdjęciu to samo myśli o nas św. Mikołaj, który odbiwszy się od chwilowo zamkniętych drzwi budynku dyspozytora przez okno strychowe śpieszy dostarczyć nam prezent. Życzymy wszystkim odwiedzin św. Mikołaja z workiem pełnym wymarzonych prezentów.


Zakończenie sezonu turystycznego

Zima w Parowozowni

Parowozownią w całości zawładnęła zima. Śnieg pokrył teren, a niskie temperatury zmuszają do przyjęcia typowo zimowych obowiązków – przygotowywania i noszenia drewna, palenia w piecach. Mimo typowo grudniowej pory, nasza działalność jednak nie ustała. Koniec roku to gorący czas pisania sprawozdań, wysyłania rozliczeń przyznanych nam środków, snucia planów na następny sezon pracy. Jest to także okres przygotowywania i składania wniosków o dofinansowanie tak bardzo potrzebnych parowozowni działań remontowo-budowlanych.

Zima nie przeszkadza też naszym gościom. W tym roku, jak nigdy do tej pory – w grudniu – odwiedzają parowozownię wycieczki. W kolejne weekendy mieliśmy przyjemność gościć młodzież z Gimnazjum w Makowie oraz uczniów szkoły przy Ambasadzie Rosyjskiej w Warszawie. W obu przypadkach, z uwagi na zimną porę, zmęczonej naszymi opowiadaniami młodzieży zapewniliśmy gorącą herbatę z cukierkowo-czekoladową „wkładką”.

Zimowa wizyta uczniów Zimowa wizyta uczniów

W tym roku dzięki wzrastającemu zainteresowaniu naszym obiektem i kolekcją udało się pobić kolejny rekord – od stycznia do połowy grudnia 2012 roku odwiedziło naszą parowozownię 4396 osób.


Filmowa sobota

W pierwszą grudniową sobotę od godz. 5.30 Parowozownia Skierniewice stanowiła plan filmu krótkometrażowego pt. „Pre Mortem” w reżyserii Konrada Łęckiego. Na terenie skierniewickiej parowozowni studenci warszawskiej Akademii Filmu i Telewizji nakręcili 3 sceny prezentujące transport polskich żołnierzy do Katynia. Zagrały nasze 4 wagony kryte oraz parowóz „Ferrum”. Skład pchała lokomotywa Ls60. W role polskich oficerów oraz funkcjonariuszy NKWD wcielili się aktorzy (Paweł Deląg, Cezary Kaźmierski, Marcin Kwaśny, Marcin Troński, Jarosław Witaszczyk, Robert Wrzosek) oraz członkowie 3 grup rekonstrukcyjnych. Film będzie można zobaczyć wiosną 2013 r.

Zdjęcia do filmu Pre Mortem Zdjęcia do filmu Pre Mortem


Zakończenie i odbiory prac budowlanych

Powoli dobiega końca sezon budowlany w Parowozowni Skierniewice. Tegoroczne działania objęły rozbiórkę dawnej akumulatorni, remont dachu nad pięcioma stanowiskami postojowymi w hali głównej oraz szeroko zakrojone prace zabezpieczające część hali głównej zaadaptowaną niegdyś na biura i warsztaty.

Rozbiórka fundamentów akumulatorowni Uprzątnięty teren po akumulatorowni

W czasie niedawnych kolejnych weekendów, z pomocą mechanicznego „dziobaka” rozebrano ostatnią, pozostałą część dawnej akumulatorni – betonowe podłogi i resztki fundamentów. Powstały przy tym gruz został zebrany i wywieziony.

W tygodniu przed Świętem Kolejarza dokonano formalnego odbioru części dachu hali głównej wyremontowanej w ramach dotacji Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz oględzin pozostałych robót. Odbiór przeprowadzono z udziałem przedstawiciela Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków, kierownika budowy, inspektora nadzoru, wykonawcy prac oraz PSMK.

Dzięki pozyskanych w tym roku dotacjom (z Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Urzędu Marszałkowskiego w Łodzi) i w ramach środków własnych uzyskanych przez PSMK m.in. z odpisów 1% podatku wyremontowano wszystkie trzy, sąsiadujące ze sobą części dachu. Wykonane tutaj roboty objęły demontaż starego pokrycia (papa, deski i krokiewki) i ponowne jego odtworzenie w całości z nowych materiałów. Dodatkowo odtworzone zostały obróbki blacharskie, rynny i odpływy wody deszczowej.

Prace w przybudówce łowickiej Prace w przybudówce łowickiej

Kończymy także roboty związane z zabezpieczeniem przebudowanej w końcu XIX wieku części wachlarza, zwyczajowo (od bliskości torów linii Skierniewice-Łowicz) zwanej „przybudówką łowicką”. Tu prace były o wiele bardziej skomplikowane. Objęły rozbiórkę całości zniszczonego dachu, demontaż i usunięcie wszystkich drewnianych stropów, części ścianek działowych i podłóg parteru, a także (co stało się konieczne w trakcie robót) rozbiórkę zbyt cienkiego szczytu ściany zewnętrznej, wzmocnienie jej stalowym wieńcem i założenie części belek stalowych nowego stropu nad parterem. Zadanie objęło także rozbiórkę przymurowanego w latach sześćdziesiątych XX w. pomieszczenia dawnej kompresorowni. O rozległości tego projektu niech świadczy to, że bezpośrednio tylko po rozbiórce dachu i stropów konieczne stało się usunięcie i wywiezienie około 25 ton gliny zmieszanej z sieczką i gruzem, stanowiącej wypełnienie starych stropów. Rozbiórka ścianek działowych, podłóg i budyneczku kompresorowni zaowocowała koniecznością usunięcia dalszych, około 40 ton potłuczonej cegły i drobnego gruzu. Część prac była możliwa do wykonania ciężkim sprzętem, jednakże większość „towaru” z wnętrza budynku trzeba było ręcznie ładować na taczki i wywozić siłą własnych mięśni…

Gruz z rozbiórek Wywóz gruzu

Komisyjny odbiór prac i oględziny wypadły pomyślnie. Komisja stwierdziła zgodność ich wykonania z zatwierdzonym projektem, udzielonymi pozwoleniami oraz z zasadami sztuki budowlanej. Dalszy remont dachu hali wachlarzowej oraz „przybudówki łowickiej” będziemy kontynuować w roku następnym zależnie od uzyskanych środków.


Obchody Święta Kolejarza

Na tegoroczne święto kolejarzy ich Patronka – św. Katarzyna Aleksandryjska spojrzała łagodnym okiem. Ostatni bowiem listopadowy weekend był niezbyt zimny, bezdeszczowy. Czasem zza niewielkich chmur nawet wyglądało słońce, wyostrzając barwy w obiektywach fotograficznych aparatów.

Obchody święta rozpoczęliśmy wczesnym, sobotnim porankiem mszą św. zamówioną przez jednego z naszych kolegów, Piotra Holeczko w prywatnej intencji pomyślności dla kolejarskiego trudu. Msza została odprawiona w kościele Najświętszego Serca Pana Jezusa na skierniewickim osiedlu Widok (jest to parafia, do której terytorialnie należy parowozownia) z udziałem trzech związkowych pocztów sztandarowych.

Od rana trwał także ruch na torach w pobliżu parowozowni. Przybywały na wystawę współcześnie użytkowane w kraju lokomotywy. W godzinach 11.00 – 14.00 na torach skierniewickiej parowozowni, oprócz normalnie stacjonujących tu naszych parowozów, można było obejrzeć spalinową lokomotywę Traxx BR 285 130 pracującą w barwach LOTOS Kolej Sp. z o.o., zmodernizowaną w roku 2011 lokomotywę elektryczną EU07A-001 (dawniejszą EU07-495) należącą do PKP Intercity S.A., najpopularniejszą lokomotywę manewrową i lekką liniową SM42-621 z PKP Cargo S.A. oraz do tej pory nie widywany w Skierniewicach wagon motorowy Kolei Mazowieckich Sp. z o.o. SA135-016.

Warto dodać, że tabor Kolei Mazowieckich, reprezentowany dotychczas na skierniewickiej stacji przez elektryczne zespoły trakcyjne i piętrowe składy „push-pull” obsługujące pociąg „Wiedenka”, na terenie naszej parowozowni gościł po raz pierwszy. Obrazu współczesnej kolei dopełniał samochód ratowniczy „Unimog” pełniący służbę w łódzkim zakładzie PKP Polskie Linie Kolejowe S.A.

Święto Kolejarza 2012, Traxx BR 285 130 Święto Kolejarza 2012, EU07A-001 Święto Kolejarza 2012, SA135-016 Święto Kolejarza 2012, SM42-621
Święto Kolejarza 2012 Święto Kolejarza 2012, Unimog Święto Kolejarza 2012, EU07A-001 Święto Kolejarza 2012

Wystawione pojazdy kolejowe jak zawsze cieszyły się dużym zainteresowaniem. Stały się tłem do zbiorowych zdjęć, były szczegółowo oglądane i omawiane przez zainteresowanych nimi zwiedzających.

Oprócz współczesnego taboru na gości czekały stałe wystawy urządzeń srk i łączności oraz wystawa poświęcona przypadającemu w bieżącym roku 25-leciu PSMK i 20-leciu działalności PSMK w Parowozowni Skierniewice. W pomieszczeniu kuźni, pełniącym na czas święta rolę „Kuźni artystycznej” (jak głosił napis nad drzwiami) wystawiono fotografie i obrazy Zbigniewa Sułkowskiego oraz wystawę przedstawiającą budynki zabytkowej parowozowni Königliche Ostbahn w Pile, autorstwa Tomasza Kozłowskiego. Zmęczeni zwiedzaniem goście mogli tuż obok posilić się daniami barowymi serwowanymi przez „wyjazdową sekcję” skierniewickiej restauracji „Gazdówka”.

W programie święta nie zapomniano o osobach najważniejszych: o pracownikach kolei – i tych czynnych i tych emerytowanych, dla których przygotowano spotkanie przy ciastkach i herbacie w wyremontowanych pokojach budynku dyspozytora.

Święto Kolejarza 2012, wizyta Prezydenta miasta Skierniewice Święto Kolejarza 2012, wizyta Prezydenta miasta Skierniewice

W dniu obchodów kolejarskiego święta odwiedziło nas 266 gości. Nie zawiedli uczniowie Szkoły Podstawowej nr 4, którzy jak co roku, wraz z paniami nauczycielkami przybyli aby, na nasze ręce, złożyć życzenia wszystkim kolejarzom. W tym roku odwiedził nas także Prezydent miasta Skierniewice p. Leszek Trębski, który wraz z pięknym bukietem kwiatów złożył Przewodniczącej naszego Zarządu Głównego okolicznościowe życzenia. Wizyta Pana Prezydenta stała się okazją do zaprezentowania władzom miasta naszych tegorocznych osiągnięć w remoncie i zagospodarowaniu obiektów parowozowni. Miasto Skierniewice przystępuje obecnie do rewitalizacji sąsiadującego z terenem parowozowni cesarskiego parku, jest to wyzwanie także dla nas, gdyż chcemy aby nasz obiekt na tle zrewitalizowanego parku prezentował się jeszcze lepiej niż dziś.

Sobotnie obchody zakończył ostatni tegoroczny „Wieczór w parowozowni”, z racji święta poświęcony przede wszystkim kolei. Podczas wieczoru nasz kolega Tadeusz Suchorolski uchylił wieka swych nieprzebranych zbiorów, pokazując historyczne slajdy (które przeszły już obróbkę cyfrową) parowozów, wykonywane w latach siedemdziesiątych XX w. W dalszej części wieczoru zaplanowano spotkanie literackie Piotra Goszczyckiego z Grupy Poetyckiej „Wars”. Cykl wydarzeń artystycznych, który zamknął świąteczny wieczór był współfinansowany przez Urząd Marszałkowski w Łodzi (dotacja 7 000 zł na zadanie „Wieczory z kulturą w zabytkowej Parowozowni Skierniewice”).

Święto Kolejarza 2012, pokaz slajdów Tadeusza Suchorolskiego Święto Kolejarza 2012, pokaz slajdów Tadeusza Suchorolskiego

Wieczorem odbyło się spotkanie towarzyskie przybyłych do „szopy” członków i przyjaciół naszego Stowarzyszenia.

Święto Kolejarza 2012, msza w kościele św. Jakuba

W drugim, właściwym już dniu kolejarskiego święta – w niedzielę – zgromadziliśmy się w zabytkowym skierniewickim kościele św. Jakuba. O godzinie 12.30 podczas sumy została odprawiona dodatkowa intencja za zmarłych i żyjących pracowników węzła kolejowego oraz za zmarłych i żyjących członków PSMK. W trakcie mszy św. otrzymaliśmy wielki dar. Pan Kazimierz Miastowski (Duszpasterstwo Kolejarzy) uroczyście przekazał do zbiorów Stowarzyszenia chorągiew ufundowaną w roku 1907 przez pracowników Drogi Żelaznej Warszawsko-Wiedeńskiej.

Skierniewicka chorągiew… Jak rzadko który przedmiot – teraz już z naszych zbiorów – oprócz piękna wykonania niesie w sobie ogromny ładunek historii i patriotyzmu. Ufundowali ją z własnych, dobrowolnych składek pracownicy jedynej w tamtym czasie polskiej kolei. Stało się to zaledwie w kilkanaście miesięcy po wywalczonej w czasie strajku możliwości używania ojczystego języka w swoim miejscu pracy. Chorągiew godnie prezentuje, haftowaną metalową nicią, prostą informację o fundatorach – po polsku… Używana zgodnie ze swym przeznaczeniem była najpewniej krótko. Już w niecałe pięć lat później, po przymusowym wykupie „Wiedenki” przez rząd carski, niewątpliwie noszenie takiego napisu mocno utrudniano. Piękna chorągiew spoczęła więc na stojaku z tyłu głównego ołtarza kościoła św. Jakuba. Z górą dwie dekady później, 3 września 1939 roku podczas bombardowania chorągiew uległa uszkodzeniom – odłamki bomby, która wybuchła w głównej nawie kościoła, powypalały w materiale wiele dziur. O późniejszych losach chorągwi brak jest informacji, wiadomo tylko, że w latach pięćdziesiątych zniknęła z miejsca dotychczasowego przechowywania. Została uznana za zaginioną, choć najpewniej była po prostu pieczołowicie przechowywana w rękach prywatnych. Na szczęście w końcu lat dziewięćdziesiątych chorągiew, już naprawiona, ponownie jest widywana u św. Jakuba. Została wystawiona w roku 2005 podczas uroczystej mszy św. sprawowanej z okazji 160-lecia Drogi Żelaznej Warszawsko-Wiedeńskiej. Przekazana pamiątka zobowiązuje. Otrzyma w najbliższym czasie odpowiednią skrzynię transportową i gablotę do przechowywania. Ale przede wszystkim chcemy, aby była to pamiątka żywa – tak jak nasze pojazdy używana zgodnie z przeznaczeniem. Chcemy, aby towarzyszyła ona nam i kolejarzom w kolejnych, corocznych obchodach święta naszej Patronki.


Wizyta uczestników „WIDOK CUP”

Wizyta uczestników turnieju Widok Cup

17 listopada gościliśmy w parowozowni uczestników IV Ogólnopolskiego Turnieju Piłki Nożnej „WIDOK CUP”. Zawodnicy, którzy zjechali na turniej z całej Polski obejrzeli warsztaty, wystawę urządzeń sterowania ruchem kolejowym oraz parowozy ustawione na terenie parowozowni.

Wizyta młodych piłkarzy była dla nas szczególna, gdyż w ich gronie znalazł się czterotysięczny odwiedzający naszą parowozownie w tym roku. 4000 to najwyższa liczba odwiedzin jaką zanotowaliśmy w ciągu jednego sezonu turystycznego w całej historii udostępniania parowozowni zwiedzającym. Mamy jednak nadzieję, że ten rekord zostanie szybko pobity wszak przed nami ostatnie w tym roku imprezy: Święto Kolejarza i Czwarty Jesienny Wieczór w Parowozowni.


Szlak Zabytków Techniki „Industrialne Mazowsze”

Indutrialne Mazowsze, ulotka

Powoli kończymy realizację zadania publicznego pt. Promocja Szlaku Zabytków Techniki „Industrialne Mazowsze” wzdłuż historycznej trasy Kolei Warszawsko-Wiedeńskiej. Jego efekt będzie można zobaczyć podczas Święta Kolejarza.

Dzięki dofinansowaniu zadania przez Urząd Marszałkowski Województwa Mazowieckiego (4 800,00 zł) Polskie Stowarzyszenie Miłośników Kolei wydało folder informacyjny, prezentujący ideę oraz główne atrakcje szlaku.

Folder będzie dostępny w placówkach muzealnych będących inicjatorami i partnerami szlaku (Muzeum Starożytnego Hutnictwa Mazowieckiego w Pruszkowie, Muzeum Mazowsza Zachodniego w Żyrardowie, Muzeum Motoryzacji i Techniki w Otrębusach, Parowozownia Skierniewice), w placówkach Mazowieckiej Regionalnej Organizacji Turystycznej i Regionalnej Organizacji Turystycznej Woj. Łódzkiego, punktach informacji turystycznej w Żyrardowie, Łodzi i Warszawie.

Mazowsze Zachodnie, a zwłaszcza okolice Warszawy od wieków były miejscem osadnictwa i rozwoju towarzyszącego mu rzemiosła, które w dobie rewolucji przemysłowej szybko zmieniało formy produkcji i przekształcało się w lokalne ośrodki przemysłowe, położone wzdłuż traktów handlowych i cieków wodnych. Jednak dopiero przeprowadzenie tędy w latach 1844-45 pierwszego w Królestwie Polskim odcinka kolei żelaznej – słynnej Drogi Żelaznej Warszawsko-Wiedeńskiej dało podstawy do szybkiego rozwoju przemysłu. Niektóre zakłady, jak fabryka lniarska w Żyrardowie, osiągnęły m.in. dzięki dostępowi do kolei status ponadregionalny. Na trasie kolei powstały zaś obiekty budowlane specyficzne dla tego nowego środka komunikacji – dworce, magazyny, wieże ciśnień, parowozownie, później też nastawnie.

Szlak Zabytków Techniki umożliwia fascynującą wędrówkę śladami industrializacji Mazowsza Zachodniego – począwszy od najstarszych form produkcji żelaza, poprzez zabytki „wieku pary”: kolejnictwa i przemysłu włókienniczego, śmiały modernizm w architekturze przemysłowej, aż po placówkę prezentującą ikonę nowych czasów – samochody.

Mazowsze, logo

Zwiedzanie szlaku umożliwia gęsta sieć dróg publicznych oraz dogodne połączenia kolejowe: historyczną trasą „wiedenki” (pociągi PKP Intercity, Przewozów Regionalnych, Kolei Mazowieckich i Szybkiej Kolei Miejskiej ZTM Warszawa) oraz Warszawską Koleją Dojazdową WKD.

Serdecznie zapraszamy.


Trzeci jesienny „Wieczór w Parowozowni”

W sobotę 10 listopada o godz. 18.00 odbył się trzeci jesienny „Wieczór w Parowozowni”.

Wieczór w Parowozowni Wieczór w Parowozowni

Tym razem skierniewicka grupa teatralna Banana Perwers (działająca przy klubie Oaza) przygotowała wieczór z piosenką aktorską. Wystąpiła Dominika Dawidowicz – z wykształcenia aktorka, zawodowo dziennikarka Radia RSC, opiekunka i reżyserka grupy Banana Perwers. Swoje umiejętności wokalno-aktorskie zaprezentowały także aktorki grupy teatralnej – Zuzu Ambroziak i Paulina Krajewska. Usłyszeliśmy piosenki z repertuaru Kaliny Jędrusik, Aliny Janowskiej, jak również Kazimierza Krukowskiego i Lody Niemirzanki. Nie zabrakło także utworów ze sztuki Lecha Mackiewicza „Skierniewicer”. Akompaniament zapewnił Włodzimierz Stefanowicz.

W oczekiwaniu na koncert można było zwiedzić wystawy stałe (hala maszyn) oraz czasowe („25-lecie PSMK i 20-lecie działalności PSMK w Parowozowni Skierniewice”, „Świat kolei parowych na fotografiach i obrazach Zbigniewa Sułkowskiego”).

Cykl czterech wydarzeń artystycznych jest współfinansowany przez Urząd Marszałkowski w Łodzi (dotacja 7 000 zł na zadanie „Wieczory z kulturą w zabytkowej Parowozowni Skierniewice”). Ostatni „Wieczór w Parowozowni” odbędzie się w sobotę 24 listopada o godz. 16.00. Szczegóły wkrótce.


PSMK laureatem nagrody „Przyjaciel kolei”

Z przyjemnością informujemy o przyznaniu naszemu stowarzyszeniu prestiżowego wyróżnienia „Przyjaciel kolei” w ramach 8. edycji konkursu „Człowiek roku – przyjaciel kolei”.

Gala Człowiek roku – przyjaciel kolei Odbiór nagrody Człowiek roku – przyjaciel kolei Odbiór nagrody Człowiek roku – przyjaciel kolei Odbiór nagrody Człowiek roku – przyjaciel kolei

Konkurs po raz ósmy zorganizowały PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. i Railway Business Forum. Celem konkursu jest przedstawianie osobowości, których dokonania zawodowe mają istotny wpływ na rozwój transportu kolejowego, zastosowanie nowych technologii, propagowanie nowoczesnego stylu zarządzania firmą w transporcie oraz budują przyjazny klimat wokół kolei.

Uroczyste wręczenie statuetki miało miejsce w poniedziałek 5 listopada w Teatrze Narodowym. Kapituła konkursu przyznała nam nagrodę „za pielęgnowanie tradycji i popularyzację polskiej myśli technicznej w kolejnictwie”. Jest to już kolejna znacząca nagroda – w 2011 r. otrzymaliśmy wyróżnienie w konkursie na „Najlepszy Produkt Turystyczny Województwa Łódzkiego”. Wyróżnienie stanowi docenienie naszej 25-letniej działalności i zobowiązuje nas do dalszej systematycznej pracy na rzecz ochrony zabytków kolejnictwa.