Z końcem listopada złożyliśmy w Narodowym Instytucie Dziedzictwa sprawozdanie kończące realizację projektu W 175-lecie ukończenia Kolei Warszawsko-Wiedeńskiej – wolontariat w Parowozowni Skierniewice dla dziedzictwa kolei stworzonej przez polskich patriotów. Był to już nasz kolejny projekt wsparty przez tę instytucję nakierowany z jednej strony na poprawę estetyki naszego zabytkowego kompleksu, z drugiej zaś na rozwój wolontariatu na jego terenie. Nie bez znaczenia była też popularyzacja wiedzy o historii skierniewickiej „szopy”.
Prace w ramach tego projektu zrealizowano głównie w trakcie kilku weekendowych turnusów (zorganizowano 1 obóz 4-dniowy, 6 obozów 2-dniowych oraz 2 obozy 1-dniowe) oraz kilku krótkich spotkań jednodniowych (głównie prace przygotowawcze oraz uzupełniające). Sześciokrotnie spotykaliśmy się na pracach związanych z poprawą estetyki terenu Parowozowni, trzykrotnie angażowaliśmy wolontariuszy do wsparcia naszych bezpłatnych Dni Otwartych w Parowozowni. Powstała także broszura o przeszłości i teraźniejszości naszego obiektu.
W tym roku prace porządkowe skoncentrowały się przede wszystkim na zapleczu hali wachlarzowej. Dzięki wsparciu wolontariuszy zniknęła stamtąd kolejna partia odpadów, a także niezbyt estetycznych zwałów ziemi zalegających nie wiadomo jak już długo. Sporo czasu też oni poświęcili na właściwe zabezpieczenie okien budynków trwale wyłączonych z eksploatacji – to z jednej strony niewątpliwie wpłynęło pozytywnie na ich estetykę, z drugiej zaś stworzyło dodatkową barierę przed penetracją ich przez osoby niepożądane.

Tradycyjnie też porządkowaniu podlegały dawne zasieki węglowe. Tu, podobnie jak w poprzednich edycjach programu, wolontariusze bardzo skutecznie walczyli z nadmiarem bujnie rozwijającej się roślinności. Na składowisko wyjechały też zalegające po kątach odpady – pamiętały one jeszcze niestety zamierzchłe czasy poprzednich wieloletnich gospodarzy obiektu. Także i tu pole do popisu znalazła brygada zajmująca się skutecznym zabezpieczaniem okien nieużytkowanych od dłuższego czasu budynków. Nieco czasu poświęcono także porządkom wewnątrz hali wachlarzowej, zwłaszcza zaś w jej części magazynowej wciąż oczekującej poprawy estetyki.



Bardzo ważnym punktem zaplanowanych prac było uzupełnienie szyb w oknach hali wachlarzowej, budynku administracyjno-warsztatowym oraz dawnej wieży wodnej. Nic tak bowiem nie obniża estetyki obiektu, jak braki w jego oszkleniu. Zaszłości sięgały tu jeszcze czasów, gdy pełnił on swoją pierwotną rolę, a swoje dołożyli tu chuligani z sąsiedniego parku miejskiego. O ile szklenie nisko położonych okien realizowano na bieżąco, to większość okien wymagających wstawienia szyb znajdowała się na wysokości uniemożliwiającej bezpieczne i efektywne prace z drabiny czy rusztowania. Konieczne więc było wynajęcie podnośnika, z którego kosza wolontariusze nie tylko bezpiecznie zdejmowali niezbędne wymiary, ale i szybko szklili ww. budynki.


Realizując podobne projekty, zawsze stawiamy na ich multidyscyplinarność – dlatego oprócz prac wymagających pewnej krzepy fizycznej, staramy się wnieść do działań pierwiastek bardziej humanistyczny. Stawiamy tu przede wszystkim na szeroko pojętą edukację osób odwiedzających skierniewicką Parowozownię. Dlatego też uczestnicy obozów wspierali nasze działania w trakcie bezpłatnych Dni Otwartych Parowozowni, w tym szczególnie zaś w ramach wrześniowych Europejskich Dni Dziedzictwa.
Również w ramach działań edukacyjnych umieściliśmy na terenie obiektu i wewnątrz budynków szereg elementów ułatwiających samodzielne zwiedzanie obiektu – to krok w kierunku zwiększania częstotliwości jego udostępniania już w nadchodzącym 2024 r. Efektem była tu też broszura o nakładzie 1000 egz. Parowozownia Skierniewice dawniej i współcześnie dostępna bezpłatnie w naszym obiekcie. Edukacyjny charakter miała też październikowa ogólnodostępna prelekcja Urządzenia sterowania ruchem kolejowym – dziedzictwo niedoceniane. Jak pokazują je inni – przygotował ją na bazie bogatej własnej kolekcji fotografii i wygłosił kol. dr Ariel Ciechański.


Charakter dydaktyczny, ale także i podziękowania dla wolontariuszy miała październikowa wycieczka studialna dla osób uczestniczących w projekcie. Tym razem odwiedziliśmy zarówno obiekty związane z historią techniki Zagłębia Staropolskiego – oddział warszawskiego Narodowego Muzeum Techniki zlokalizowany w kompleksie zabytkowej huty w Chlewiskach oraz niezmiernie intersujące Muzeum Przyrody i Techniki, Ekomuzeum im. Jana Pazdura w Starachowicach, które ma siedzibę na terenie dawnego zakładu wielkopiecowego – jak również Centrum Tradycji Hutnictwa w Ostrowcu Świętokrzyskim, które dla odmiany jest formą nowoczesnego podejścia do prezentacji przeszłości ośrodka przemysłowego.

Zrealizowany projekt w liczbach

Obozy odbyły się w ramach realizacji projektu W 175-lecie ukończenia Kolei Warszawsko-Wiedeńskiej – wolontariat w Parowozowni Skierniewice dla dziedzictwa kolei stworzonej przez polskich patriotów.

Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach programu Narodowego Instytutu Dziedzictwa – Wspólnie dla dziedzictwa

Szanowni Państwo,
także w tym roku zapraszamy do rejestracji na nasze Obozy Wolontariackie! Tradycyjnie już na ich realizację otrzymaliśmy dofinansowanie Narodowego Instytutu Dziedzictwa w ramach programu Wspólnie dla dziedzictwa pochodzące z funduszy Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

Zaczniemy już w pierwszy sierpniowy weekend wsparciem organizacji Dni Otwartych w Parowozowni oraz Lata z parowozami. Kolejny raz spotkamy się na czterodniowy obóz w czasie tzw. długiego weekendu w dniach 12-15 sierpnia 2023 r. – planujemy wtedy prace porządkowe w dawnych zasiekach węglowych oraz w hali wachlarzowej i na jej zapleczu. Każdego kolejnego dnia przewidujemy początek prac około godz. 10.00-10.30 i kontynuację ich do ok. 17.30-18.00. Każdy dzień zakończy ciepły posiłek.

Poniżej zamieszczamy daty wszystkich wydarzeń planowanych w związku z realizacją tego projektu – sukcesywnie będą uruchamiane zapisy na poszczególne terminy.

Projekt skierowany jest do wszystkich, którzy ukończyli 16 lat, mają dobry stan zdrowia i odrobinę wolnego czasu oraz chęci do działania na rzecz zachowania dziedzictwa post-industrialnego. Zainteresowanym zapewnimy nocleg poza Parowozownią. Spragnieni spartańskich warunków mogą spróbować spać także w naszych pomieszczeniach socjalnych o klimacie typowej kolejowej noclegowni lat 80-tych XX w. Ze względu na komfort wypoczynku liczba takich miejsc noclegowych jest jednak ograniczona. Ponadto oferujemy zwrot kosztów przejazdu publicznym transportem zbiorowym (preferowana klasa ekonomiczna), rękawice robocze, wodę, ciepłe posiłki raz dziennie oraz w pełni wyposażone zaplecze kuchenne.

Obozy odbywają się w ramach realizacji projektu W 175-lecie ukończenia Kolei Warszawsko-Wiedeńskiej – wolontariat w Parowozowni Skierniewice dla dziedzictwa kolei stworzonej przez polskich patriotów.

Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach programu Narodowego Instytutu Dziedzictwa – Wspólnie dla dziedzictwa

Takie wiadomości lubimy najbardziej! Miło nam poinformować, że także w tym roku będziemy realizować ideę obozów wolontariackich nakierowanych na porządkowanie Parowozowni i przybliżanie jej historii turystom.

6 lipca 2023 r. Narodowy Instytut Dziedzictwa w ramach programu Wspólnie dla dziedzictwa przyznał nam kwotę 26 000 zł na zaangażowanie wolontariuszy działania porządkowe oraz edukacyjne związane skierniewicką Parowozownią. W ich trakcie planujemy dalej sprzątać zaplecze obiektu, uzupełniać oszklenie na jego terenie, a także przybliżać jego historię wszystkim zainteresowanym. Teraz przed nami dopięcie spraw formalnych, ale wkrótce zamierzamy przedstawić szczegółowy harmonogram obozów!

Obozy wolontariackie wspierane przez Narodowy Instytut Dziedzictwa (NID) dość trwale wpisały się w działalność naszego Stowarzyszenia. Realizując działania dofinansowywane przez NID staramy się by miały one zróżnicowany charakter i nie skupiały się tylko na porządkowaniu terenu. Początkowo, dopóki dopuszczał to regulamin, staraliśmy się także realizować prace przy pojazdach. Obecnie podstawowym celem obozów wolontariackich jest nadgonienie sięgających czasów jeszcze poprzedniego właściciela obiektu zaległości w porządkowaniu terenu oraz uzupełnianiu oszklenia okien. Nie bez znaczenia jest też możliwość uzupełnienia elementów informacyjnych dla osób odwiedzających obiekt.

W 2022 r. realizowaliśmy projekt zatytułowany Idziemy dalej – wolontariusze przywracają blask skierniewickiej Parowozowni. Prace porządkowe i zabezpieczające jako wzmocnienie patriotycznej postawy wobec polskiego dziedzictwa kultury technicznej. W jego trakcie przede wszystkim skupiliśmy się na wycince roślinności w zasieku węglowym wzdłuż toru nr 55.

W tym roku także dużo wysiłku zostało włożone w porządkowanie zasieków węglowych i ich otoczenia. Dzięki wytężonej pracy wolontariuszy zaczęły znikać zwały nagromadzonej przez lata ziemi.

Dzień jednego z obozów został poświęcony porządkowaniu fragmentu hali wachlarzowej, o który wkrótce (po niezbędnych przygotowaniach) zostanie wydłużona trasa zwiedzania w tym budynku.

Wolontariusze brali też udział w pomiarach, a następnie w uzupełnieniu kolejnej partii oszklenia budynków Parowozowni. Niestety jest to bardzo drogie działanie – koszt znacząco zwiększa konieczność wykorzystania podnośnika koszowego (ze względu na znaczące wysokości prac) oraz sama cena i ilość niezbędnego szkła. Z tego prozaicznego powodu wciąż jeszcze nie nadgoniliśmy wszystkich zaległości sięgających czasów PKP. Niemniej jednak tegoroczne prace znacząco poprawiły estetykę zwłaszcza tyłu hali wachlarzowej.

W trakcie realizacji projektu wykonano i umieszczono również szereg elementów ułatwiających samodzielne zwiedzanie obiektu – to krok w kierunku zwiększania częstotliwości jego udostępniania już w nadchodzącym 2023 r.

Uczestnicy obozów wolontariackich brali też udział w obsłudze naszych Dni Otwartych, szczególnie zaś ich edycji m.in. z okazji Europejskich Dni Dziedzictwa.

Jednak realizacja przedmiotowego projektu, to nie tylko wycinka krzaków czy segregacja i ładowanie odpadów, ale także ogólnodostępna prelekcja pt: Wiedeński sznycel, czyli czy faktycznie tak daleko naszym muzeom transportu szynowego do ich zachodnich odpowiedników?, a przede wszystkim wycieczka studialna dla osób uczestniczących w pracach wolontariackich. Tym razem dobrze znany nam bus MZK Skierniewice jako pojazd Kolejowej Komunikacji Zastępczej PSMK wyruszył na teren dawnego województwa piotrkowskiego. Odwiedziliśmy zarówno obiekty związane z historią kolei jak bunkry kolejowe w Konewce i Jeleniu czy Skansen Rzeki Pilicy w Tomaszowie Maz., jak również inne zabytki techniki jak choćby Groty Nagórzyckie. Na szlaku przejazdu znalazły się także zabytki architektury Inowłodza jak również Sulejowa-Podklasztorza.

Co warte podkreślenia wśród 26 uczestników projektu zgodnie z jego założeniami pojawili się zarówno uczestnicy poprzednich jego edycji, jak również nowe osoby, co warte podkreślenia nie zawsze zainteresowane koleją! Ponadto w działaniach pomagało kilkoro dzieci towarzyszących swoim opiekunom w pracach.

Kilka liczb podsumowujących projekt

Dofinansowano w ramach programu Narodowego Instytutu Dziedzictwa – Wspólnie dla dziedzictwa

Zapraszamy na kolejne Obozy Wolontariackie – o otwarciu rejestracji na kolejne terminy będziemy informować odrębnie. Przewidujemy ponadto jeden lub dwa turnusy w październiku 2022 r.

Szanowni Państwo,
powróciliśmy z naszymi Obozami Wolontariackimi! Zapraszamy wszystkich chętnych do rejestracji na pierwszy turnus, który odbędzie się w naszej Parowozowni tzw. długi weekend w dniach 13-15 sierpnia 2022 r. W trakcie jego planujemy prace porządkowe w dawnych zasiekach węglowych oraz w hali wachlarzowej i na jej zapleczu. Każdego kolejnego dnia przewidujemy początek prac około godz. 10.30 i kontynuację ich do ok. 17.30-18.00. Każdy dzień zakończy ciepły posiłek.

Projekt skierowany jest do wszystkich, którzy ukończyli 16 lat, mają dobry stan zdrowia i odrobinę wolnego czasu oraz chęci do działania na rzecz zachowania dziedzictwa post-industrialnego. Zainteresowanym zapewnimy nocleg poza Parowozownią. Spragnieni spartańskich warunków mogą spróbować spać także w naszych pomieszczeniach socjalnych o standardzie typowej kolejowej noclegowni lat 1980. Ze względu na komfort wypoczynku liczba takich miejsc noclegowych jest jednak ograniczona. Ponadto oferujemy zwrot kosztów przejazdu publicznym transportem zbiorowym (preferowana klasa ekonomiczna), rękawice robocze, wodę, ciepłe posiłki raz dziennie oraz w pełni wyposażone zaplecze kuchenne.

Obóz odbędzie się w ramach realizacji projektu „Idziemy dalej – wolontariusze przywracają blask skierniewickiej Parowozowni. Prace porządkowe i zabezpieczające jako wzmocnienie patriotycznej postawy wobec polskiego dziedzictwa kultury technicznej”.

Dofinansowano w ramach programu Narodowego Instytutu Dziedzictwa – Wspólnie dla dziedzictwa

7 lipca 2022 r. Narodowy Instytut Dziedzictwa rozstrzygnął konkurs w ramach programu Wspólnie dla Dziedzictwa. Nasz wniosek otrzymał najwięcej punktów, a to oznacza że najprawdopodobniej na przełomie lipca i sierpnia ruszymy z naszymi Obozami Wolontariackimi! Kwota dofinansowania to 15 750 zł – wykorzystamy ją na poprawę estetyki Parowozowni Skierniewice. Przede wszystkim planujemy dalsze szklenie budynków oraz walkę z zielenią w miejscach, gdzie jej nie powinno być. Nadal będziemy porządkować zasieki węglowe i zaplecze hali wachlarzowej wraz z jej wnętrzem. Już niedługo ogłosimy pierwszy termin i nabór na turnus Obozu Wolontariackiego!

Po kilku latach przerwy powróciliśmy do idei obozów wolontariackich realizowanych dzięki wsparciu Narodowego Instytutu Dziedzictwa w ramach programu Wspólnie dla dziedzictwa. W miesiącach sierpień-październik 2021 r. realizowaliśmy projekt: Wracamy – wolontariusze przywracają blask skierniewickiej Parowozowni. Prace porządkowe i zabezpieczające jako forma kreowania patriotycznej postawy wobec dziedzictwa najstarszej powstałej z inicjatywy Polaków linii kolejowej. Co warte podkreślenia nasz wniosek został przez instytucję grantodawczą bardzo wysoko oceniony i uzyskał na liście rankingowej drugą pozycję.

Prace kilkoosobowymi grupami wolontariuszy, głównie w trakcie weekendowych turnusów rozpoczęliśmy w połowie sierpnia 2021 r. Początkowo obejmowały one porządkowanie zaplecza hali wachlarzowej, gdzie z jednej strony nagromadziło się już trochę odpadów, a z drugiej strony nastąpił dość niekontrolowany i gwałtowny powrót dzikiej roślinności. Zajrzeliśmy też w obszary koło pompowni i dawnej wieży wodnej, na które w trakcie poprzedniej akcji porządkowej w 2018 r. nie starczyło czasu.




Ostatnich kilka spotkań roboczych z udziałem wolontariuszy zostało przeznaczonych na prace w zasiekach węglowych, szczególnie zaś na odcinku którego nie udało się uporządkować w poprzednich edycjach obozów wolontariackich. Prace te zamierzamy w miarę dobrej pogody kontynuować we własnym zakresie w sezonie zimowym.

Bardzo ważnym punktem zaplanowanych prac było uzupełnianie szyb w oknach hali wachlarzowej. Jest o tyle istotne, że nic tak nie obniża estetyki obiektu, jak braki w jego oszkleniu. Tymczasem opóźnienia w jego uzupełnianiu sięgały jeszcze czasów, gdy obiekt pełnił swoją pierwotną rolę. Chuligani z sąsiadującego z Parowozownią parku też dołożyli tu swoją cegiełkę. O ile szklenie nisko położonych okien jest realizowane na bieżąco, to większość okien wymagających wstawienia szyb znajdowała się na wysokości uniemożliwiającej bezpieczne i efektywne prace z drabiny czy rusztowania. Konieczne więc było wynajęcie podnośnika, z którego kosza wolontariusze nie tylko mogli bezpiecznie zdejmować niezbędne wymiary, ale i szybko szklić budynek hali wachlarzowej.


Wolontariusze brali również udział w bieżącym porządkowaniu części obiektu udostępnianej regularnie turystom.

W ramach projektu został również zrealizowany dodatkowy, wieczorny Dzień Otwarty w Parowozowni. Pierwotnie planowaliśmy wykład dotyczący historii kolejnictwa lub muzealnictwa kolejowego. Niestety sytuacja epidemiczna panująca w połowie października skłoniła nas do rozwiązania bardziej bezpiecznego – udostępnienia części hali do samodzielnego zwiedzania – to wydarzenie towarzyszące weekendowemu obozowi wolontariackiemu miało miejsce w sobotę 16 października 2021 r.

Ostatnim akordem realizacji projektu była wycieczka studialna, z jednej strony mająca charakter dydaktyczny, z drugiej zaś była formą dodatkowego podziękowania dla wolontariuszy z udział w pracach. Ta odbyła się 24 października 2021 r. W jej trakcie specjalnie wynajętym od MZK Skierniewice busem zostały odwiedzone przede wszystkim obiekty związane z szeroko pojętą techniką: Muzeum Kolei Wąskotorowej w Sochaczewie, pierwszy na świecie most spawany i Łowicki Park Etnograficzny w Maurzycach oraz Park Romantyczny w Arkadii.




Przystępując do realizacji projektu chcieliśmy osiągnąć kilka celów, w tym m.in:

• odbudować więzi z uczestnikami poprzednich podobnych działań wolontariackich;
• pozyskać nowych wolontariuszy;
• poprawić stan zachowania zabytku i estetykę jego otoczenia.

Wszystkie te cele, choć w różnym zakresie, udało się zrealizować.

Dofinansowano w ramach programu Narodowego Instytutu Dziedzictwa – Wspólnie dla dziedzictwa

W sobotę 16 października 2021 r., przy okazji naszego obozu wolontariackiego, który dofinansowano w ramach programu Narodowego Instytutu Dziedzictwa – Wspólnie dla dziedzictwa, zaprosiliśmy wszystkich chętnych na wieczorne zwiedzanie Parowozowni. Prawdopodobnie z ostatniej już w tym roku możliwości odwiedzin naszego obiektu skorzystało 6️⃣5️⃣ osób 🙂.

Dziękujemy!

Szanowni Państwo,
powróciliśmy z naszymi Obozami Wolontariackimi! Zapraszamy wszystkich chętnych do rejestracji na kolejny turnus, który odbędzie się w naszej Parowozowni w dniach 16-18 października 2021 r. W trakcie jego planujemy prace porządkowe w dawnych zasiekach węglowych. Każdego kolejnego dnia przewidujemy początek prac około godz. 10.30 i kontynuację ich do ok. 18.00. Każdy dzień zakończy ciepły posiłek.

Projekt skierowany jest do wszystkich, którzy ukończyli 16 lat, mają dobry stan zdrowia i odrobinę wolnego czasu oraz chęci do działania na rzecz zachowania dziedzictwa post-industrialnego. Zainteresowanym zapewnimy nocleg poza Parowozownią. Spragnieni spartańskich warunków mogą spróbować spać także w naszych pomieszczeniach socjalnych. Ze względu na obowiązujące przepisy sanitarne liczba takich miejsc noclegowych jest jednak ograniczona. Ponadto oferujemy zwrot kosztów przejazdu publicznym transportem zbiorowym (preferowana klasa ekonomiczna), rękawice robocze, wodę, ciepłe posiłki raz dziennie oraz w pełni wyposażone zaplecze kuchenne.

W przypadku szczególnej niepogody, obóz może zostać przeniesiony na inny termin.

Obóz odbędzie się w ramach realizacji projektu „Wracamy – wolontariusze przywracają blask skierniewickiej Parowozowni. Prace porządkowe i zabezpieczające jako forma kreowania patriotycznej postawy wobec dziedzictwa najstarszej powstałej z inicjatywy Polaków linii kolejowej”.

Dofinansowano w ramach programu Narodowego Instytutu Dziedzictwa – Wspólnie dla dziedzictwa