…co darował, co wziął?
Czy nas wyniósł pod niebo,
czy rzucił na dno?

Trawestacja hitu zespołu „Turbo” stanowi idealne motto do podsumowania przebiegu mijającego roku. Czyniąc więc zadość utrwalonej już tradycji kreślimy kilka słów na ten temat nie zapominając o podziękowaniach dla Wolontariuszy i Darczyńców, bez których nasza działalność z pewnością byłaby skromniejsza.

Tradycyjnie najważniejszym elementem naszej działalności były remonty zabytkowych budynków. Rok 2016 pod tym względem należał do rekordowych. Na zadania związane z rewitalizacją hali wachlarzowej wydatkowaliśmy ogółem 253 087,06 zł. Najbardziej kosztowny był tu remont jej dachu obejmujący wewnętrzną jego połać nad kanałami 14-23, który kosztował łącznie 139 317,41 zł. Na ten cel 90 000 zł  przekazało nam Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego (MKIDN), Łódzki Wojewódzki Konserwator Zabytków  wsparł te prace kwotą 25 000 zł. Pozostałe ponad 24 000 zł pochodziło od Banku Spółdzielczego w Skierniewicach (3500,00 zł) i Państwa odpisów 1% podatku (20 814,41 zł). Do zakończenia remontu poszycia dachu pozostała jedynie jego połać wewnętrzna nad kanałami 12 i 13. Prace te mamy nadzieję zakończyć w 2017 r.

Największym wyzwaniem było dla nas rozpoczęcie odbudowy świetlika hali wachlarzowej. O ile technologię remontu dachu mamy opanowaną do niemal perfekcji, to prac przy świetliku musieliśmy się nauczyć praktycznie od podstaw. Stąd też trwające kilka tygodni uzgodnienia, po których to dopiero firma „Marbudex” mogła wejść na plac budowy. Koszt odbudowy świetlika nad kanałami 1-3 wyniósł 113 769,65 zł. 100 000 zł pochodziło z dotacji MKiDN, reszta kwoty niemal w całości sfinansowana została z darowizny przewoźnika Freightliner PL.

Dotacja Urzędu Miasta Skierniewice (6 500 zł) w tym roku była przeznaczona na prace związane z utrzymaniem infrastruktury torowej Parowozowni. Dzięki niej zakupiliśmy używane podkłady strunobetonowe i opłaciliśmy ich transport oraz rozładunek. Tłuczeń szczęśliwie udało się pozyskać za darmo od sponsora. Ich wymianę musieliśmy już niestety przeprowadzić nadludzkim wysiłkiem naszych członków i wolontariuszy. Ręczne korytowanie torowiska, układanie nowych, cięższych znacznie podkładów oraz balastowanie tłuczniem odbyło się ze względu na znacznie bardziej przyjazne ciężkiemu wysiłkowi temperatury wczesną jesienią.

Realizowaliśmy także dwa projekty mające na celu rozwój wolontariatu w Parowozowni. Dzięki wsparciu Narodowego Instytutu Dziedzictwa  w kwocie 10 000 zł z programu Wolontariat dla dziedzictwa zorganizowaliśmy cztery turnusy obozu wolontariackiego, w trakcie którego wolontariusze porządkowali teren naszej „szopy”,  pracowali nad estetyką ogrodzeń i wejść czy wreszcie pomagali w pracach renowacyjnych przy parowozie Ol49-4. W ramach projektu powstało również wyposażenie ścieżki edukacyjnej umożliwiającej samodzielne zwiedzanie terenu Parowozowni poza budynkami. Zbliżony projekt, aczkolwiek bardziej nakierowany na naukę umiejętności technicznych i manualnych realizowaliśmy w ramach programu Fundacji BZ WBK Bank Aktywnej Młodzieży – wsparcie wynosiło tu 2 200 zł.

Łącznie od grantodawców i darczyńców otrzymaliśmy ponad 250 000 zł, głównie na cele związane z rewitalizacją Parowozowni. W ten sposób środki z 1% (Urzędy Skarbowe nam przelały w 2016 r. ponad 28 000 zł) pomnożyliśmy praktycznie 10-krotnie!

W remontach taboru skupiliśmy się w 2016 r. przede wszystkim na renowacji zewnętrznej parowozu Ol49-4. Kontynuowane były prace malarskie na zewnątrz parowozu, kocioł zaś jego zyskał nową otulinę. Dzięki remontowi świetlika, celem dogodniejszych warunków prac i dostępu do podwozia maszynę przestawiliśmy na kanał nr 3 hali wachlarzowej. Prace te przede wszystkim realizowaliśmy ze środków 1% podatku oraz w ramach wyżej wspomnianych projektów wolontariackich. W ramach naprawy głównej wagonu do przewozu piwa odbywały się głównie prace przy wykonywaniu szkieletu ścian pojazdu.

W mijającym roku trwały bardzo intensywne prace montażowe przy urządzaniu docelowej ekspozycji dotyczącej łączności kolejowej umieszczonej na parterze dawnego budynku administracyjno-warsztatowego. Na jej lokalizację wybraliśmy już kilka lat temu pomieszczenie, w którym dotychczas znajdowała się częściowo zrekonstruowana Kolejowa Automatyczna Telefoniczna Stacja (KATS) oraz położone tuż za ścianą dawne biuro Oddziału Napraw Pojazdów Trakcyjnych. Po przeprowadzonej w poprzedzających latach kompleksowej adaptacji tych pomieszczeń, w 2016 r. wykonano na nowo konstrukcje wsporcze dla stojaków centrali Siemens Einheitsbasa i same stojaki po wykonaniu dokumentacji projektowej zabudowano na konstrukcjach wsporczych, likwidując istniejącą wystawę oraz kończąc magazynowanie stojaków centrali w innych miejscach. Wystawa zlokalizowana w trzech pokojach ma prezentować czynną (co czyni naszą ekspozycję unikatową!) kolejową centralę telefoniczną Siemens Einheitsbasa współpracującą z centralą Strowgera typu FT-200 oraz stanowiska telefonistek, stanowiska biura uszkodzeń, elementy biorące udział w komutacji oraz elementy teletransmisji. Prace nad budową ekspozycji są zaawansowane w ok. 60%.

Rok 2016 był także rekordowy pod względem liczby turystów odwiedzających Parowozownię. Padła nie tylko dotąd magiczna roczna bariera w postaci liczby 6134 osób, ale nie utrzymało się nawet zakładane w najbardziej optymistycznym wariancie 6500 wizytujących, a licznik gości zatrzymał się dopiero na 6684 turystach. Złożyło się na to przede wszystkim umożliwienie grupom zorganizowanym zwiedzania (po umówieniu się telefonicznie) w trakcie dni roboczych oraz wyjątkowo licznie nas odwiedzający uczestnicy imprez adresowanych do miłośników starej motoryzacji, którzy przybywali w ramach rajdów swoimi leciwymi wehikułami.

Wszystkim naszym darczyńcom w imieniu Członków i Wolontariuszy PSMK oraz znajdujących się w naszej pieczy zabytków kolejnictwa jeszcze raz DZIĘKUJEMY!

Mecenasi działań PSMK w 2016 r.

W przedostatnim dniu mijającego roku dotarła do nas bardzo smutna wiadomość o śmierci naszej młodej wolontariuszki. Białostocczanka Paula Sasin wielokrotnie przyjeżdżała pomagać nam w Parowozowni. Znaczna odległość od jej rodzinnego miasta nie była dla niej żadną przeszkodą. Znana w swoim mieście z ogromnej energii i rzadkiego wśród młodzieży zacięcia społecznikowskiego dziewczyna wniosła do wiele do naszej działalności w „szopie”. Uśmiech na jej twarzy gościł niezależnie od tego czy imała się ciężkich prac budowlanych, czy wspierała nas w odbudowie taboru czy też realizowała swoje pasje artystyczne, zarówno ozdabiając twarze dzieci na imprezach, jak również poprawiając estetykę szafek ubraniowych w naszej szatni.

Pogrzeb Pauli odbędzie się o godz. 13:00 1 stycznia 2017 r. w Karakulach.

Rodzinie Pauli, a także Kolegom z białostockich NGO-sów, gdzie była jednym z filarów choćby WOŚP Białystok, przekazujemy szczere wyrazy współczucia.
Paulo, do zobaczenia kiedyś gdzieś w innym wymiarze…

Kilka dni temu nasza strona www zyskała nowe możliwości – dzięki współpracy z KOLEO możecie Państwo wybierając się do nas w odwiedziny wyszukać prosto z naszego serwisu internetowego  interesujące Was połączenia i zakupić korzystnie bilety na część pociągów jadących z i do Skierniewic. Choć pierwsze Dni Otwarte odbędą się dopiero za kilka miesięcy, to do testów zapraszamy już dzisiaj. A w sezonie obiecujemy Państwu razem z KOLEO specjalne zniżki na dojazd na imprezy w naszej Parowozowni. Szczegóły znajdują się w zakładce Jak do nas trafić pod poniższym adresem:

https://www.psmk.org.pl/jak-do-nas-trafic/

Wszystkie kolejowe wydarzenia niedzieli 11 grudnia 2016 r. działy się niejako w cieniu otwarcia superdworca Łódź Fabryczna. Były też inne, które z kronikarskiego obowiązku odnotować wypada. Dla nas – członków PSMK ważny był powrót na szlak – po raz bodaj piąty, zawieszonego – tym razem na rok pociągu „Wysocki”. Będzie kursował w nowej dla siebie relacji Warszawa Wsch. – Racibórz – Warszawa Wsch., niestety bez imienia „Stanisław” w nazwie – takie obecnie obowiązują standardy.

Historia pociągu „Stanisław Wysocki” – pierwszego w barwach PKP, który w swojej nazwie miał nie tylko nazwisko, ale także imię patrona – zaczęła się 30 maja 1999 r. Z wnioskiem i prośbą zarazem o uhonorowanie w ten sposób wielkiego polskiego inżyniera wystąpili członkowie PSMK. Historia pociągu do grudnia 2013 r. została opisana w jednym z rozdziałów książki „Stanisław Wysocki – pionier polskiego kolejnictwa”. I tę właśnie pozycję, wydaną staraniem naszego Stowarzyszenia, otrzymali od nas w prezencie maszyniści i drużyny konduktorskie pełniące służbę w TLK „Wysocki” 11 grudnia 2016 r.

Pięciowagonowy pociąg z Raciborza przywitali na Centralnej Marek i Grzegorz Moczulscy. Zestawiony z ośmiu wagonów skład wyruszający w drogę powrotną był witany przez członków PSMK na Wschodniej i w Skierniewicach (tu załoga pociągu została obdarowana gadżetami przekazanymi przez miejscowy Urząd Miasta), kwiatami przez kolejarzy w Koluszkach. Koledzy w Częstochowie zbiór pamiątek z podróży inauguracyjnej „Wysockiego” uzupełnili egzemplarzami książki „170 lat Drogi Żelaznej Warszawsko-Wiedeńskiej w Regionie Częstochowskim”.

Na zaproszenie zaprzyjaźnionych kolejarzy z Łódzkiej Kolei Aglomeracyjnej 11 grudnia braliśmy udział w naszych historycznych mundurach w pierwszym dniu funkcjonowania nowej stacji Łódź Fabryczna. Pewnym zaskoczeniem dla nas był brak oficjalnej fety kończącej tę niewątpliwie gigantyczną inwestycję. Nic więc dziwnego, że sporo czasu zajęło naszym Kolegom dotarcie do Centrum Obsługi Pasażera ŁKA, którego otwarcie mieliśmy uświetnić – mało kto mógł obojętnie przejść koło kolejarzy w dziś już niespotykanych mundurach. Sesjom i sesyjkom fotograficznym więc nie było końca.

8 marca 2011r.  władze Łodzi, PKP SA i PKP PLK SA oraz minister infrastruktury podpisali umowę, która określa zasady współpracy miasta i spółek kolejowych przy przy przebudowie stacji Łódź Fabryczna i okolicznych terenów. Koszty projektu oszacowano na 2 miliardy złotych, które pokryć miały: w 73% PKP PLK S.A., 24% miasto Łódź, 3% PKP S.A. 24 maja 2011 r. PKP PLK S.A. wyłoniło Konsorcjum firm w składzie Torpol, Astaldi, PUT INTERCOR i Przedsiębiorstwo Budowy Dróg i Mostów z Mińska Maz. jako wykonawcę przebudowy. Umowa z wykonawcą prac została zawarta 18 sierpnia 2011 r., a 15 października 2011 r. ze stacji odjechał ostatni pociąg. Łódź Fabryczna na kilka lat znikła z rozkładu. Przewidywano wówczas, że prace modernizacyjne zakończą się do 28 lutego 2015 r.

W czerwcu 2012 r. zakończono rozbiórkę starego dworca, a 13 września 2012 r. rozpoczęto realizować wykop pod nową stację.W maju 2014 r. rozpoczęto betonowanie płyty dennej na głębokości 16 metrów pod powierzchnią ziemi. Trzy miesiące później rozpoczęto montaż szklanego dachu – potrwał on do maja 2015 r. Wkrótce też ogłoszono przedłużenie prac do końca 2016 r. W końcu października 2015 r. zakończono układanie większości torów w tunelu i wjechał do niego pierwszy pociąg. 29 listopada 2016  r. rozpoczęły się jazdy testowe pociągów przewoźników, których pociągi miały wyruszać z nowego dworca. Ten wraz ze stacją dopuszczono do eksploatacji 9 grudnia 2016 r., a w dwa dni później, wraz ze zmianą rozkładu jazdy otwarto go dla podróżnych. Prace przy jego budowie jednak nadal trwają i mają się zakończyć 31 grudnia 2017 r.

Dworzec, choć jeszcze nie w pełni ukończony, jest niewątpliwym sukcesem osób, które przyczyniły się do jego powstania. Jest także bezsprzecznie sukcesem mieszkańców Łodzi, którzy otrzymali nowoczesny i ciekawy architektonicznie, choć ogromny węzeł komunikacyjny. Pozostaje tylko życzyć Łodzianom, aby nowa inwestycja sprostała oczekiwaniom, a przede wszystkim aby powróciły częste (jak jeszcze kilkanaście lat temu) połączenia kolejowe z innymi najważniejszymi miastami w Polsce.

Dawnego, zabytkowego „Fabrycznego” szkoda. Można się spierać, czy istniały warunki dla zachowania tego cennego historycznie obiektu w całości. Niemniej jednak należy przyznać, że „Fabryczny” w nowym wydaniu uwolnił się od dawnych uwarunkowań „wtłaczających” kolej w ścisłą miejską zabudowę. Zarazem, co ważne – po raz kolejny – przykład Łodzi pokazuje, że kolej nie powinna być zostawiana sama sobie, że ścisłe współdziałanie kolejarzy z instytucjami miejskimi przynosi bardzo dobre efekty.  Nowy „Fabryczny”, podobnie jak kiedyś warszawski „Centralny” niewątpliwie stanie się interesującą wizytówką miasta.