Gdy Narodowy Instytut Dziedzictwa ogłosił ponownie konkurs na dofinansowanie projektów wolontariatu dla dziedzictwa, pomni bardzo pozytywnych doświadczeń z identycznego projektu realizowanego w 2016 r. postanowiliśmy iść za ciosem i aplikować ponownie. Procedury konkursowe potrwały do wiosny 2017 r.. Po podpisaniu umowy mogliśmy dopiero przystąpić do realizacji najważniejszego elementu projektu, to jest Obozu Wolontariackiego, który z racji braku etatowych pracowników zmuszeni byliśmy podzielić na krótsze turnusy. Ogłosiliśmy rekrutację i z niepokojem czekaliśmy na pierwsze zgłoszenia. Wśród uczestników pojawiły się zarówno twarze znane z ubiegłego roku, jak co ważne, także całkiem nowi uczestnicy.

Wzorem ubiegłego roku, ze względu na specyfikę naszej działalności w Parowozowni Skierniewice opartej wyłącznie na pracy społecznej w miesiącach lipiec–listopad 2017 r. zaplanowaliśmy organizację jednego obozu wolontariackiego składającego się łącznie z 8 turnusów, liczących od dwóch do czterech dni każdy i obejmujących każdorazowo weekendy. Zakwaterowanie uczestnikom zapewnialiśmy w pomieszczeniach socjalnych Parowozowni, traktując to również jako dodatkową atrakcję dla szczególnie młodzieży.

Organizacja obozu wolontariackiego została poprzedzona uzupełnieniem zakupem odzieży ochronnej oraz materiałów malarskich niezbędnych do wykonywanych prac. Sam obóz zaś został zapoczątkowany szkoleniem BHP, które odbyło się na terenie Parowozowni pierwszego dnia I turnusu. Ponadto uczestnikom obozu zapewnione zostały niezbędne elementy odzieży ochronnej, ubezpieczenie i ciepłe posiłki oraz woda pitna, a także podstawowe środki czystości.

Niewątpliwie najwięcej emocji wzbudzały prace pomocnicze przy renowacji parowozów wpisanych do rejestru zabytków Ol49-4 oraz Ty51-1 oraz stanowiącego rezerwowy front robót  „Śląska” TKp 6042. W trakcie obozów wolontariusze koncentrowali się przede wszystkim na oczyszczaniu maszyn ze starych powłok malarskich i zanieczyszczeń. Brali oni również udział w przygotowaniu i ostatecznym malowaniu części drobnych elementów maszyny do ostatecznego nakładania powłok malarskich.

Kolejny ważny element działań stanowiły prace porządkowe i związane z usuwaniem skutków wandalizmu. W tym roku tego typu prace miały pierwszorzędne znaczenie. Kontynuowane było zapoczątkowane jeszcze w ubiegłym roku porządkowanie zaplecza hali wachlarzowej. Kompleksowemu koszeniu poddano teren całej Parowozowni. Prowadzono również wycinkę samosiewów w dawnych zasiekach węglowych.

Szczególnie trudnym zadaniem, z którym mieli zmierzyć się wolontariusze było uzupełnienie zniszczonego  przez wandali oszklenia części okien hali wachlarzowej. Ze względu na wysokość prace te można było wykonywać jedynie dzięki specjalistycznemu podnośnikowi koszowemu.

Wolontariusze zostali zaangażowani również do estetyzacji obiektów na terenie Parowozowni. Największe siły zostały rzucone na obrotnicę, która dzięki temu uzyskała cieszący oko i należny jej od dawna wygląd. Uczestnicy obozu nie tylko poprawili jej powłoki malarskie, ale uzupełnili oszklenie oraz wyposażenie elektryczne. Dzięki dodatkowemu wsparciu materiałami malarskimi przez skierniewicki hipermarket „Castorama” możliwa była kontynuacja i praktycznie ukończenie odnawiania ogrodzenia Parowozowni wzdłuż ulic Łowickiej i Bielańskiej.

Staraliśmy się, by większość z wolontariuszy miała także okazje wziąć udział w działaniach edukacyjnych. Uczestnicy praktycznie każdego turnusu mogli uczestniczyć w oprowadzaniu po Parowozowni  w charakterze osób zamykających grupy. W przypadku osób, które uczestniczyły w obozie ubiegłorocznym i posiadały odpowiednią wiedzę lub też miały przygotowanie teoretyczne i praktyczne z zakresu obsługi urządzeń sterowania ruchem kolejowym, zlecana była funkcje przewodników.

Część wolontariuszy brała także udział w przygotowywaniu eksponatów do umieszczonej w jednym z budynków Parowozowni wystawy historycznych urządzeń sterowania ruchem kolejowym. Po okiem specjalistów z PSMK uczyli się oni prawidłowej konserwacji  tych elementów dziedzictwa kulturowego kolei. Uczulani byli oni także na konieczność zachowania dla kolejnych pokoleń tych artefaktów historii kolei jako wciąż funkcjonalnych urządzeń mogących służyć także do celów dydaktycznych.

W porze jesiennej, gdy nastały wreszcie znacznie chłodniejsze dni, głównym zadaniem uczestników obozu była pomoc członkom PSMK w przygotowaniach do wymiany podkładów w jednym z torów historycznego kompleksu Parowozowni Skierniewice. Przede wszystkim wspierali oni działania Stowarzyszenia w mozolnym procesie odsiewania i odzyskiwania tłucznia. Wolontariusze mieli też swój znaczący udział w usuwaniu destruktów starych podkładów drewnianych. Pomogli również przy segregacji odzyskanych wkrętów oraz przytwierdzeń torowych.

Ostatnim elementem działań w ramach omawianego projektu było opracowanie materiałów promujących Parowozownię oraz ułatwiających zwłaszcza obcokrajowcom poznawanie i zwiedzanie obiektu. Tu postanowiliśmy wykorzystać tzw. e-wolontariat jako nowatorskie podejście do wolontariatu dla dziedzictwa. Jeden z wolontariuszy wykonał projekty dwóch wzorów ulotek. Następnie na drodze poszukiwań internetowych zostali znalezieni kolejni e-wolontariusze, którzy dokonali tłumaczeń na języki angielski, niemiecki, francuski, rosyjski i czeski. Dodatkowo, ze względu na rosnącą populację Ukraińców w Polsce i okolicach Skierniewic (co też przekłada się na zainteresowanie ich Parowozownią) zdecydowano się przetłumaczyć jeden z folderków na język i tego kraju.

Liczbowe określenie skali działań zrealizowanych w ramach zadania

Dofinansowano w ramach programu Narodowego Instytutu Dziedzictwa
– Wolontariat dla dziedzictwa

PATRONAT MEDIALNY

WSPARCIE RZECZOWE