Kompletując ikonografię do wystawy poświęconej dziejom Drogi Żelaznej Warszawsko-Wiedeńskiej, nasz kolega Paweł Mierosławski znalazł ciekawe zdjęcie.

Fotografię wykonano równo przed stu laty – 28 kwietnia 1915 roku – przed niezniszczoną stroną (w październiku 1914 wysadzono ściany jedynie od strony Warszawy) skierniewickiej wagonowni DŻWW.

Przed wagonownią, żołnierze z 49 Rezerwowego Batalionu wyganiają, zapewne z podstawionych nieopodal wagonów, zarekwirowane zwierzęta rzeźne. Sielska, „tyłowa”, wesoła scenka.

A przecież niemal dokładnie w tym samym okresie, na stację w Skierniewicach i Łowiczu pociągi zwoziły nie tylko zaopatrzenie dla żołnierzy. Z głębi Niemiec przywożono i rozładowywano amunicję artyleryjską z ładunkiem gazu (użyto jej na przełomie stycznia i lutego 1915 na niedalekim od Skierniewic odcinku frontu – koło Bolimowa, Humina i Mogił). W kilka dni po zrobieniu tego zdjęcia, w początku maja 1915, najpewniej to najbliższa późniejszym wydarzeniom stacja Skierniewice przyjęła transport 36 gazowego pułku saperów, zawierający 12 tysięcy butli z 264 tonami sprężonego chloru. Butle przewieziono na nieodległy odcinek ustabilizowanej linii frontu i rozmieszczono pomiędzy Tartakiem Bolimowskim a Białyninem.

Atak gazowy nastąpił wczesnym rankiem 31 maja 1915. Według rozmaitych źródeł tego dnia oddało życie od 9 do 11 tysięcy żołnierzy armii rosyjskiej, nie licząc ludności cywilnej. Duszący smród, niesionego zachodnim wiatrem gazu czuć było w promieniu kilku dziesiątek kilometrów.

Okoliczne miejscowości, w tym przede wszystkim Żyrardów, zamieniły się w przedsionek piekeł. Umierającym w męczarniach nie było jak pomóc.

Kolejne ataki gazowe w okolicach Skierniewic nastąpiły 12 czerwca i nocą z 6 na 7 lipca 1915. Podczas czerwcowego ataku, porażeni widokiem żołnierze armii pruskiej sami zaczęli wynosić i próbować ratować ofiary strony przeciwnej. Naoczny świadek – pruski oficer Maks Wild wspominał „…To nie było natarcie ale współczucie i pomoc dla haniebnie potraktowanego przeciwnika, dla umęczonego człowieka…”

Zainteresowanych zachęcamy do lektury artykułu Pawła Rożdżestwieńskiego „Bitwa nad Rawką i Bzurą” na portalu militarno-historycznym, skąd zaczerpnęliśmy szereg informacji.

Zdjęcie pochodzące ze zbiorów Pawła oczywiście Wam dziś udostępniamy.

W sobotę 2 maja w godz. 11.00-15.00 zapraszamy na „Dzień Otwarty”, w ramach którego można będzie poznać dzieje skierniewickiej parowozowni oraz zgromadzonych eksponatów. Zwiedzanie odbywa się pod opieką przewodnika ubranego w historyczny kolejowy mundur. W tym roku na naszych Gości czeka niespodzianka – wydłużona trasa turystyczna obejmująca wnętrze największego obiektu kompleksu – wachlarzową halę parowozową z lat 1862-1942, w której znajduje się kolekcja zabytkowego taboru kolejowego. Udostępnienie hali jest możliwe dzięki przeprowadzonym pracom remontowym dachu współfinansowanym przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Urząd Marszałkowski Województwa Łódzkiego, Urząd Miasta Skierniewice oraz 1% podatku dochodowego.

Oprócz hali wachlarzowej i kolekcji taboru kolejowego zwiedzający będą mogli zobaczyć:

• urządzenia do obsługi parowozów;
• dawną halę maszyn z bardzo starymi, ale nadal sprawnymi urządzeniami;
• kuźnię z oryginalnym wyposażeniem;
• interaktywną wystawę ”Urządzenia sterowania ruchem kolejowym”.

Na gości oczekujemy zawsze o pełnej godzinie (11.00, 12.00, 13.00 i 14.00).

Na wszystkie imprezy wstęp jest wolny.

Serdecznie zapraszamy.

Wiosna! Coraz dłuższe słoneczne i cieplejsze dni skłaniają nas do częstszych i liczniejszych przyjazdów do Skierniewic i intensyfikacji prac. Przyspieszyły w ostatnich tygodniach prace przy piwiarce, zwiększyliśmy też zakres prac porządkowych przed zbliżającym się wielkimi krokami kolejnym, jedenastym już sezonem turystycznym w Parowozowni. Z trawników poznikały już w większości pozostałe po ubiegłorocznej jesieni liście i będące skutkiem ostatnich porywistych wiatrów gałęzie. Uporządkowana została z elementów przyszłej wystawy urządzeń sterowania ruchem kolejowym hala maszyn, a na jej wygrodzeniach zawisły stosowne do naszych wnętrz PRL-owskie tablice propagujące stosowanie się do zasad BHP. Usunęliśmy też pozostałości po remoncie dachu hali wachlarzowej oraz wykonaliśmy niezbędne prace zabezpieczające, tak by zgodnie z obietnicami wydłużyć trasę zwiedzania w jej wnętrzu.

W dniach 13-15 marca już zgodnie z utartą tradycją uczestniczyliśmy w łódzkich XXI Targach – Regiony Turystyczne NA STYKU KULTUR. Tym razem skorzystaliśmy z zaproszenia Urzędu Miasta Skierniewice i wystawialiśmy się z nim wspólnie na jednym stoisku. Nasza obecność nie była jednak przypadkowa – promocja walorów turystycznych grodu nad Łupią odbywała się w tym roku bowiem pod hasłem obchodów 170 rocznicy przybycia do Skierniewic pierwszego pociągu Kolei Warszawsko-Wiedeńskiej. A pociąg ten oczywiście miał wówczas charakter jak najbardziej stricte turystyczny.

Na naszym stoisku miło nam było gościć Marszałka Województwa Łódzkiego – Pana Witolda Stępnia, wojewodę łódzkiego – Panią Jolantę Chełmińską oraz wybitnego znawcę regionu łódzkiego i jego dziedzictwa kulturowego – Pana Senatora Ryszarda Bonisławskiego. Była to okazja do zaprezentowania naszej działalności w Parowozowni i porozmawiania o najbliższych planach Stowarzyszenia.

Nie zabrakło oczywiście zwyczajnych Gości Targów, których staraliśmy się zachęcać do odwiedzenia nas w trakcie zbliżających się Dni Otwartych w Parowozowni. Oczywiście największe zainteresowanie najmłodszych gości naszego stoiska wzbudzały kolejowe eksponaty…

Ostatnim, za to niezwykle interesującym elementem naszego uczestnictwa w Targach był zaimprowizowany przez Organizatorów pokaz mody kolejowej. Na scenie zaprezentowali się nasi Koledzy w historycznych mundurach głównie z okresu lat 1960 -1980. W podobną epokę wpisywało się umundurowanie Kolegów z Kolei Wąskotorowej Rogów-Rawa-Biała. Współczesne umundurowanie, aczkolwiek w dużej mierze nawiązujące do prezentowanego przez nas i Kolegów z Rogowa historycznego, zaprezentowali pracownicy Przewozów Regionalnych. Zabrakło jedynie uczestniczących także w Targach pracowników najmłodszego członka kolejowej rodziny w województwie – Łódzkiej Kolei Aglomeracyjnej.

Tych, którzy nie mieli okazji uczestniczyć w targach, zapraszamy do obejrzenia krótkiej relacji:

Dziękujemy wszystkim naszym gościom, którzy odwiedzili w trakcie tych trzech dni wspólne stoisko PSMK i Urzędu Miasta Skierniewice. Osobne podziękowania kierujemy do władz i pracowników skierniewickiego magistratu za zaproszenie nas do współpracy i wspólną promocję atrakcji turystycznych Skierniewic, a przede wszystkim naszej Parowozowni. Mamy nadzieję, że choć trochę udało się nam zachęcić do odwiedzenia grodu na Łupią i zajrzenia także na Łowicką 1. Do zobaczenia na Targach za rok!

A do naszej szopy zapraszamy już 2 maja!

Pod takim hasłem po raz pierwszy władze Skierniewic postanowiły zachęcić mieszkańców grodu nad Łupią do przekazywania 1% podatku na rzecz organizacji pożytku publicznego działających na terenie tego miasta. 7 marca między 11 a 14 na skierniewickim Rynku planowane jest wydarzenie promujące tę szczytną akcję i skierniewickie OPP. Nie zabraknie oczywiście także nas, wszak Stowarzyszenie już trwale wrosło w krajobraz miasta, w którym koncentruje się od wielu lat jego działalność – będą nas promować koledzy w historycznych kolejarskich mundurach zachęcający nie tylko do wsparcia PSMK, ale także i odwiedzin skierniewickiej Parowozowni.

W imieniu własnym i Organizatorów zapraszamy!

Z okazji Międzynarodowego Dnia Przewodnika Turystycznego obchodzonego uroczyście 21 lutego w tegorocznej ofercie Warszawskiego Koła Przewodników Miejskich PTTK, Fundacji Varsaviana, Oddziału KORT TPW i Przewodników Warszawa znalazło się 25 tras. Jedna z nich była poświęcona Drodze Żelaznej Warszawsko-Wiedeńskiej.

Znicze przy pamiątkowym kamieniu zapalił Marek Moczulski – absolwent „Kolejówki” (trakcja elektryczna 1970).

Uczestnicy spaceru spotkali się w Al. Jerozolimskich przy wyjściu ze środkowego peronu dworca Warszawa Śródmieście od strony Marszałkowskiej. W tym miejscu 170 lat temu był wznoszony dworzec Wiedeński, skąd 14 czerwca 1845 r. wyruszyły pociągi do Grodziska. Kolejnym miejscem na trasie spaceru była kaplica św. Barbary i kościół św. Apostołów Piotra i Pawła przy Nowogrodzkiej 51. W 1865 r. odnowiona przez kolejarzy „wiedenki” kaplica stała się ich kościołem parafialnym. Uczestnicy spaceru  odwiedzili także miejsce, gdzie w 1873 r. Zarząd DŻWW, z inicjatywy Leopolda Kronenberga, utworzył Warsztat Instruktorski, który kształcił praktykantów (tak powstała warszawska „Kolejówka”) mieszcząca się do 1953 r. na Chmielnej 88. Z inicjatywy absolwentów w 1998 r. ustawiono w pobliżu tego miejsca kamień pamiątkowy.

Odwiedzono też lokalizację Nowych Warsztatów DŻWW, pod budowę których „kameń węgielny” wmurowano 15 grudnia 1852 r. Ich częścią był zburzony w sierpniu 2013 r. budynek przy Chmielnej 73. Więcej szczęścia miała kamienica przy Pańskiej 100 – przetrwała dwie wojny, zmieniające się rządy i ustroje polityczne, odbudowę miasta i budowę metra.

Spacer zakończył się na… „Syberii”. Tak nazywano ogromny teren bocznic kolejowych, ramp, magazynów, budynków zaplecza powstałej w 1875 r. stacji towarowej DŻWW. W dawnych, opuszczonych magazynach przy Kolejowej 8/10 mieszczą się dziś tawerny szantowe, kluby nocne, centra samochodowe, różne hurtownie.  Może to dobrze, bo dzięki nowemu przeznaczeniu przetrwały stare mury „wiedenki”, świadcząc, że w tym miejscu postindustrialnej Warszawy tętniło niegdyś kolejowe życie.

Spacer prowadzili Andrzej Paszke, Zbigniew Tucholski i  Marek Moczulski.