Wagon towarowy kryty „Blatt 8”
Druga połowa lat siedemdziesiątych XIX wieku – w efekcie wojny francusko-pruskiej (1871), podczas której zwycięstwo zapewniła Prusom sprawna kolej – zaowocowały większym zainteresowaniem władz państwowych drogami żelaznymi. W Prusach w tym okresie nastąpiło powszechne skupienie akcji głównych spółek kolejowych przez rząd. Rozpoczęto też stopniową unifikację taboru.
Pierwszą normalizację pojazdów pruskich kolei przeprowadzono w latach 1878-1880. Podczas tej akcji wybrano kilkanaście, opracowanych wcześniej – przez poszczególne linie – typów. Ich konstrukcje ogłoszono drukiem na szeregu arkuszy – tzw „Blattów”. Znalazły się tu – pod wspólną numeracją tych arkuszy, zarówno lokomotywy jak i wagony pasażerskie i towarowe. W zbiorze Polskiego Stowarzyszenia Miłośników Kolei zachował się jeden z pojazdów – tej pierwszej w historii „wielkiej” unifikacji.
Kryty wagon towarowy opisany jest przez „Blatt 8” wydany w 1879 roku. Charakteryzuje się stalową konstrukcją, tak podwozia jak i pudła, szalowaną deskami sosnowymi. Pudło, jeszcze dość wiotkie, usztywniono tu skośnymi, regulowanymi śrubami ściągami, charakterystycznie dla „Blatt 8” umocowanymi po wewnętrznej stronie ścian bocznych. Suwane drzwi ładunkowe oraz dach, jak w dawniejszych rozwiązaniach, pozostawiono jeszcze całkowicie drewniane. Od późniejszych typów wagon odróżniają (poza ściągami), także stosowane na podłużnice, jeszcze dwuteowniki. Wagon budowano w dwu wersjach – z hamulcem i bez hamulca.
Historia egzemplarza PSMK jest dość trudna do odtworzenia. Powstał w roku 1880, w momencie powstawania jednolitego, Królewskiego Pruskiego Zarządu Kolejowego, najpewniej na zamówienie jednej z pierwszych pruskich dyrekcji – KED Frankfurt. (maźnice wagonu sygnowane sa literami „KEDF”). Prawdopodobnie w okresie I wojny światowej trafił na PKP, które podczas modernizacji swego taboru – na przełomie lat dwudziestych i trzydziestych, odstąpiły go państwowej fabryce amunicyjnej w Skarżysku. O bardzo wczesnym czasie przekazania wagonu świadczy brak jakichkolwiek śladów przeróbek lub unowocześnień. Może to właśnie dzięki temu wagon „zagrał” w przeboju Stevena Spielberga „Lista Schindlera”. Otrzymał wtedy „filmowe” oznakowanie kolei DR i numer „Karlsruhe 18174 Glt”
Po siedemdziesięciu latach eksploatacji w przemyśle, niepotrzebny już zabytkowy pojazd skarżyskie Zakłady „Mesko” S.A. odstąpiły PSMK. Od 2001 roku jedyny w Polsce, w pełni oryginalny przedstawiciel pierwszych pruskich normaliów – „praprzodek” większości konstrukcji krytych wagonów towarowych Europy – oczekuje remontu pod dachem skierniewickiej parowozowni.
PODSTAWOWE DANE TECHNICZNE
- szerokość toru: 1435 mm
- ilość osi: 2
- rozstęp osi: 4,0 m
- wersja: nie hamulcowy
- ładowność: 15 000 kg
- nośność: 17 500 kg
- długość ładowna: 7,12 m
- powierzchnia ładowna: 17,9 m2
Wagon „Blatt 8” wyprodukował w 1880 roku zakład:
- Gebruder Gastell Mainz-Mombach