W sobotę 18 października 2025 zachmurzenie było duże, opady ciągłe i intensywne, a temperatura odczuwalna bliska zeru. Aura nie zachęcała do wyjścia z domu. Mimo to na jesienny spacer alejkami Starych Powązek zorganizowany przez Fundację Grupy PKP w Roku Władysława Stanisława Reymonta przyszło kilkanaście osób, by w ten sposób oddać cześć pierwszemu polskiemu nobliście Niepodległej Polski. Akademia Szwedzka, 101 lat temu, 13 listopada 1924 przyznała Nagrodę Nobla w dziedzinie literatury Władysławowi Stanisławowi Reymontowi. Autor czterotomowej monumentalnej powieści „Chłopi” zmarł w Warszawie, 100 lat temu, 5 grudnia 2025.

Trasę spaceru wyznaczyły groby przede wszystkim aktorów grających w ekranizacjach trzech dzieł Noblisty: „Chłopi” (niemy 1922, 1973); „Ziemia Obiecana” (niemy 1927, 1974); „Komediantka” (1987). Zatrzymano się także przy grobach rodziny pisarza: matki Antoniny z Kupczyńskich Rejment, siostry Katarzyny z Rejmentów Jakimowicz i siostrzeńca Konstantego Sylwina Jakimowicza, a na dłużej – przed grobem Noblisty. Odczytano fragment inskrypcji zaczerpnięty z przemówienia, które ks. bp. Antoni Szlagowski wygłosił na pogrzebie: BOGIEM ZBROJNY / OJCZYŹNIE DUCHEM ZAPRZYSIĘGŁY / PIŚMIENNICTWA POLSKIEGO CHWAŁA / ZIEMIĘ PLEMIENNĄ NIEBEM MIEĆ NAUCZYŁ.

Prowadzący spacer Marek Moczulski (członek PSMK) przypomniał, że literackiego Nobla Reymont zawdzięcza poniekąd pracy na Drodze Żelaznej Warszawsko-Wiedeńskiej, gdzie jako pomocnik dozorcy plantowego, dziś powiedzielibyśmy toromistrz, wielokrotnie przemierzał dystans między Rogowem a Lipcami. To wtedy obserwował i poznawał życie mieszkańców tamtejszej wsi.

Znicze zapalono także na grobie projektanta i budowniczego „wiedenki”, Stanisława Wysockiego oraz pierwszego polskiego maszynisty kolejowego, Leona Miaskowskiego, który 14 czerwca 1845, 180 lat temu, prowadził jeden z dwóch pociągów „otwarciowych” na oddawanym właśnie do użytku pierwszym odcinku królowej polskich dróg żelaznych, z Warszawy do Grodziska.

fot. M. Moczulski

W ostatnią sobotę (4 października), na zakończenie tegorocznego sezonu turystycznego w Parowozowni Skierniewice świętowaliśmy urodziny „Wiedenki”, czyli 180. rocznicę przybycia pierwszego planowego pociągu Drogi Żelaznej Warszawsko-Wiedeńskiej do Skierniewic. Jubileusz ten zbiegł się też w czasie z inną okrągłą rocznicą w historii kolejnictwa – 200. rocznicą otwarcia ruchu na pierwszej w świecie kolei publicznej (Stockton – Darlington). Nadzwyczajny dzień otwarty odbył się pod honorowym patronatem Prezydenta Miasta Skierniewice Krzysztofa Jażdżyka.

Z tej okazji, poza stałymi „punktami programu” naszej Parowozowni, na odwiedzających czekały też liczne atrakcje przygotowane przez naszych partnerów i zaprzyjaźnione stowarzyszenia. Nie zabrakło stoisk firm i organizacji kolejowych (PKP Intercity, Łódzka Kolej Aglomeracyjna, Straż ochrony Kolei) oraz kampanii bezpieczeństwa (Kolejowe ABC oraz Bezpieczny Przejazd). Najmłodsi mogli skorzystać z przejażdżki kolejką parkową stowarzyszenia Nadwarciańska Kolej Drezynowa. Na fanów motoryzacji czekały natomiast klasyki stare (100-letni Willys Knight i niewiele młodszy Ford A z kolekcji firmy Budokrusz) i nowe (Polonez Caro w roli samochodu nadzoru ruchu) oraz coś z pogranicza motoryzacji i kolei, czyli pojazd drogowo-szynowy Uniroller-S z PKP PLK. Specjalnie z tej okazji zaprezentowaliśmy także w plenerze nasz pociąg stuletni, czyli wyremontowane wagony z naszej kolekcji reprezentujące przekrój taboru z okresu wczesnego dwudziestolecia mędzywojennego: wagon bagażowo-osobowy IV klasy Steinfurt, wagon cysternę, platformę oraz wagon kryty produkcji węgierskiej. Na wystawie urządzeń sterowania ruchem kolejowym gościliśmy natomiast kolegów ze Stowarzyszenia Pasjonatów Techniki Transportu i Łączności, którzy zaprezentowali fragment swojej kolekcji, m.in. działający fragment urządzeń JZH-111.

Oczywiście nie zabrakło też oficjalnej części z przemówieniami przedstawicieli władz lokalnych (wiceprezydent miasta Skierniewice pan Dominik Dudek, radna sejmiku województwa łódzkiego pani Justyna Kulig, pan Piotr Paradowski z biura poselskiego Pawła Sałeka) i spółek i organizacji kolejowych (prezes Fundacji Grupy PKP pan Radosław Konieczny, członek rady nadzorczej budowy Centralnego Portu Komunikacyjnego pan Zbigniew Szafrański), zakończonej, oczywiście, urodzinowym tortem!

Choć obchody rocznicowe skupiły się na sobocie, oficjalnie sezon dni otwartych zamknęliśmy dopiero w niedzielę, 5 października. Tego dnia dołączyli do nas koledzy z Chornický železniční klub, którzy zaprezentowali na wystawie USRK pulpit nastawczy ze stacji Boskovice.

Łącznie przez cały ostatni weekend odwiedziło nas prawie 1000 osób!

Współorganizatorom i partnerom wydarzenia serdecznie dziękujemy za uświetnienie tych szczególnych dni otwartych, a zwiedzającym dziękujemy za tak liczne przybycie!

Współorganizatorzy

Partnerzy

Honorowy Patronat

Prezydent Miasta Skierniewice Krzysztof Jażdżyk

Poprzedzając obchody urodzin Wiedenki w trakcie nadzwyczajnych dni otwartych 5 października, chcielibyśmy zaprosić was na chwilę zadumy na starych Powązkach 1 października – czyli w dokładną datę przybycia pierwszego planowego pociągu Drogi Żelaznej Warszawsko-Wiedeńskiej do Skierniewic. Tego dnia nasz kolega Marek Moczulski zapali znicze na grobach kolejarzy związanych ze Skierniewicami. Osoby zainteresowane uczestnictwem w tej małej uroczystości zapraszamy – spotykamy się przed bramą św. Honoraty o godz. 11:00.

W 2025 roku kontynuowane przez Nas prace dotyczące remontu świetlika hali wachlarzowej przeniosły się na dawną część postojową hali – prace związane z odtwarzaniem świetlika nad dawną częścią rewizyjną hali wachlarzowej tj. stanowiskami od 1 do 11 zakończyliśmy w ubiegłym roku.

W tym roku stanowisko nr 12, które w 2006 roku przywróciliśmy do użytku jako pełnoprawne stanowisko postojowe, a kilka miesięcy później ustawiliśmy na nim naszego Ty2-1407, wreszcie doczekało się pełnego i szczelnego pokrycia dachowego!

Wykonanie prac poprzedziły przygotowania – parowóz Ty2 znajdujący się bezpośrednio pod miejscem prac został owinięty folią budowlaną tworząc przy okazji coś, co niektórzy mogli by wziąć za osobliwy artystyczny performance. Jednak nie tym razem, gdyż taka nietypowa forma sztuki nie była dostępna dla zwiedzających – teren prac został przez nas całkowicie odcięty od dostępu osób postronnych dzięki czemu mogły one być prowadzone nawet w trakcie organizowanych w parowozowni dni otwartych.

Prace remontowe wykonywane przez niezawodne przedsiębiorstwo TORBUD toczyły się od maja do końca lipca i zakończyły się oficjalnym odbiorem konserwatorskim przez przedstawicieli Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków w Łodzi w dniu 08 sierpnia 2025 r.

Koszt prac w wysokości 122 946,67 zł został pokryty z otrzymanych dofinansowań ze środków publicznych: 25 tys. zł z dotacji Urzędu Marszałkowskiego Województwa Łódzkiego, 97 576,72 zł z dotacji Łódzkiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków.

Przeprowadzenie prac nie byłoby możliwe bez wkładu własnego sfinansowanego z przekazanego przez Was 1,5% podatku za 2024 r. Dziękujemy!

Dofinansowano ze środków Urzędu Marszałkowskiego Województwa Łódzkiego

Łódzkiego WoJEWÓDZKIEGO KONSERWATORA ZABYTKÓW

Prace remontowe zrealizował

Miło nam ogłosić, że nasza Parowozownia jest jedną z trzech atrakcji reprezentujących województwo łódzkie w dorocznym plebiscycie National Geographic Traveler Poland Cuda Polski!

Zachęcamy Was do głosowania na waszą ulubioną parowozownię:

Pamiętajcie – każdego dnia możecie oddać jeden głos! Nie zapomnijcie więc dodać strony głosowania do ulubionych i klikać na nas codziennie!

Głosowanie trwa do 13 października.

Po dłuższej przerwie powróciliśmy z dniami wolontariackimi! W ostatnia sobotę, 23 sierpnia, do grupy „stałych bywalców” Parowozowni dołączyli nowi wolontariusze, którzy mieli okazję zasmakować typowych zadań w naszej szopie: począwszy od prac związanych z utrzymaniem terenu, a skończywszy na pracach mechanicznych przy taborze i urządzeniach sterowania ruchem kolejowym. Nowym kolegom dziękujemy za pomoc i mamy nadzieję, że jeszcze się zobaczymy.

A jeśli i Wy jesteście zainteresowani wolontariatem w Parowozowni, nie musicie czekać do kolejnych dni wolontariackich – wystarczy napisać do nas na wolontariat@psmk.org.pl.

Środek lata to dla jednych szczyt wakacji, a dla innych dopinanie obowiązkowej sprawozdawczości. Tak więc, dopełniając prawnego obowiązku, informujemy, że sprawozdania z naszej działalności jako Organizacja Pożytku Publicznego za rok 2024 są już dostępne do wglądu w bazie Narodowego Instytutu Wolności oraz na naszej stronie w zakładce 1,5% dla PSMK.

Przy okazji dziękujemy wszystkim darczyńcom, a zwłaszcza tym, którzy nie zapominają o nas przekazując swoje 1,5% podatku dochodowego!

W piątkowy wieczór (11 lipca) międzytorza w naszej hali wachlarzowej znowu wypełnił Jazz w Parowozowni.

To już trzeci raz, w niepowtarzalnej przestrzeni, mieszkańcy Skierniewic i goście, którzy przyjechali tutaj specjalnie, mogli posłuchać koncertu przygotowanego przez Stowarzyszenie Jazzowe SWING. Zaczęło się tradycyjnie – widzów przywitał utwór „Take The »A« Train”. Później z zaimprowizowanej sceny w kierunku widowni popłynęły nie tylko dawne standardy ale także nieco mniej leciwe evergreeny. Jak zwykle każdy podawany temat był przetwarzany przez solistów w autorskich wariacjach – zawsze ciekawych i pełnych inwencji a bardzo często trudnych technicznie, co doskonale świadczy o kunszcie występujących artystów.

Stowarzyszenie Jazzowe SWING wystąpiło w podstawowym składzie:

• Michał Borowski (lider zespołu) – saksofon,
• Daniel Stopiński – klawisze,
• Siniša Kasumović – gitara basowa,
• Grzegorz Świderek – perkusja.

Podobnie jak w ubiegłym roku, występ uświetnili specjalnie zaproszeni goście Stowarzyszenia. Zatem, gościnnie swingowali:

• Maria Galińska – wokal,
• Patryk Luwi – gitara solowa,
• Piotr Krzemiński – flugelhorn,
• Sławomir Trochonowicz – klawisze.

Widownia bardzo żywo reagowała na dźwięki płynące ze sceny. Ludzie często kołysali się w rytm muzyki – po prostu swingowali razem z muzykami. A kiedy wokalistka – Maria Galińska zachęcała słuchaczy do wspólnego śpiewania, natychmiast to podchwycono. Koncert zakończyła klimatyczna „Karawana” Duke Ellingtona – wykonana na bis.

Bardzo dziękujemy w imieniu Stowarzyszenia Jazzowego SWING i naszym własnym za odwiedziny w Parowozowni Skierniewice i liczny udział we wspólnie przygotowanym przez nas wydarzeniu. Dziękujemy także lokalnym mediom za poinformowanie skierniewiczan o koncercie a później za zamieszczenie relacji. Warto odnotować także, że kartonowy bilet – wejściówkę do naszej Parowozowni Skierniewice, otrzymało na pamiątkę 116 osób.

(ipa)

25 czerwca mury naszej Parowozowni po raz kolejny gościły Parowozy Kultury – doroczną galę nagradzającą osoby, które swoją pasją, twórczością i zaangażowaniem napędzają życie kulturalne Skierniewic. Miło nam odnotować, że wśród tegorocznych laureatów znalazł się nasz kolega Andrzej Paszke – członek Zarządu Głównego i współzałożyciel PSMK, od 37 lat nieprzerwanie działający na rzecz ochrony zabytków kolejnictwa i organizacji w Parowozowni Skierniewice muzeum dawnej kolei. Andrzej jest także popularyzatorem historii Drogi Żelaznej Warszawsko-Wiedeńskiej i dziejów kolei w Skierniewicach.

Warto wspomnieć, że jest to już drugi „Parowóz Kultury” w naszym Stowarzyszeniu. W 2018 roku nagrodzona została nasza koleżanka Judyta Kurowska-Ciechańska.

Wśród pozostałych laureatów tegorocznej gali znalazł się także Adam Michalak (kierownik działu impresariatu Centrum Kultury i Sztuki w Skierniewicach) oraz Cech Fantastyki „Skiercon”. Specjalną nagrodę dla mecenasa kultury wręczono Bankowi Spółdzielczemu w Skierniewicach.

Wszystkim laureatom serdecznie gratulujemy!