W ostatni weekend września przedstawiciele PSMK gościli w Gerze – niemieckim mieście partnerskim Skierniewic. Na zaproszenie Reinharda Hirscha i Anke Zimmermann złożyli rewizytę kolegom z „Geraer Eisenbahnwelten” opiekującymi się tamtejszą Parowozownią.

Wizyta członków i wolontariuszy PSMK zbiegła się z III Dniami Transportu Historycznego, na które przybyły rzesze zwiedzających. Oprócz stałych eksponatów stacjonujących na co dzień w parowozowni organizatorzy zaprosili zaprzyjaźnione placówki muzealne (z Chemnitz i Lipska). Chętni mogli skorzystać z przejazdu autobusem szynowym (z końca lat 50. XX w.) do pobliskiej stacji Weida. Zainteresowaniem dzieci cieszyła się kolejka ogrodowa składająca się z miniaturowego parowozu i wagonów.

Spotkanie w Gerze było okazją do rozmów, wymiany doświadczeń i omówienia zakresu planowanej współpracy pomiędzy dwiema organizacjami opiekującymi się podobnymi historycznymi obiektami kolejowymi w dwóch miastach partnerskich. Interesującymi okazały także kuluarowe rozmowy z przedstawicielami innych niemieckich muzeów kolejowych, goszczących wówczas w Gerze. Okazało się, że problemy trapiące niemieckich fanów dawnej kolei są niemal dokładnie takie same, z jakimi borykają się na co dzień ich polscy odpowiednicy.

Na wiosnę wstępnie została zaplanowana kolejna wizyta osób związanych z parowozownią w Gerze w Skierniewicach. Obie organizacje mają jednak nadzieję, że to dopiero wstęp do szerszej wieloletniej współpracy, zwłaszcza w obrębie wymiany grup młodzieżowych działających w obydwu Parowozowniach.

Polskie Stowarzyszenie Miłośników Kolei i Stowarzyszenie Sympatyków Komunikacji Szynowej serdecznie dziękują za liczny udział w tegorocznych XII Dniach Transportu Publicznego. Parowozownię Skierniewice w ciągu zaledwie dwóch dni DTP (w ciągu dwu kolejnych weekendów) odwiedziło ponad 800 osób.

Szczególne podziękowania należą się naszemu Partnerowi – spółce Przewozy Regionalne, która w drugim dniu zapewniła dojazd do Skierniewic. Każdy, kto zgłosił się z biletem Przewozów Regionalnych na pociąg w relacji Warszawa, Łódź, Łowicz do Skierniewic (ze stacjami pośrednimi) i odwiedził stoisko przewoźnika w Parowozowni Skierniewice, otrzymał pieczątkę uprawniającą do bezpłatnego przejazdu powrotnego.

Tegoroczne DTP odbywały się aż przez dwa weekendy – w niedzielę (15 września) w Parowozowni Skierniewice nastąpiło otwarcie (tzw. dzień kolejowy), w sobotę (21 września) chętni mogli skorzystać w Warszawie z atrakcji przygotowanych w ramach tzw. dnia miejskiego. Impreza zakończyła się w niedzielę (22 września) w Parowozowni Skierniewice – tego dokładnie dnia przypadł Europejski Dzień bez Samochodu.

Obchodzony co roku 22 września Europejski Dzień bez Samochodu jest punktem kulminacyjnym Europejskiego Tygodnia Zrównoważonego Transportu – tygodnia zainicjowanego przez Komisję Europejską w 2002 r. Celem kampanii jest promocja komunikacji publicznej (miejskiej i kolejowej). W Polsce od 12 lat w ramach Europejskiego Tygodnia Zrównoważonego Transportu odbywają się Dni Transportu Publicznego (dzień miejski i kolejowy). Inicjatorem i głównym organizatorem Dni Transportu Publicznego jest Stowarzyszenie Sympatyków Komunikacji Szynowej z Warszawy. W tym roku po raz kolejny udział wzięło także Polskie Stowarzyszenie Miłośników Kolei udostępniając zabytkową Parowozownię Skierniewice.

Zwiedzanie wystawy taboru kolejowego na placu skierniewickiej szopy odbywało się indywidualnie, natomiast wystawy stałe i czasowe w budynkach (kuźnia, hala maszyn) zaprezentowali przewodnicy ubrani w historyczne mundury kolejowe. Chętni mogli skorzystać z wydłużonej trasy zwiedzania w hali wachlarzowej udostępnionej dzięki wykonanym, w ramach przyznanych dotacji pracom remontowym dachu. Dodatkowo w kuźni i hali maszyn można było zobaczyć dwie wystawy: pokonkursową „Historia w żelazie zaklęta” złożoną z najlepszych zdjęć wykonanych w ramach pleneru fotograficznego współfinansowanego przez Urząd Marszałkowski Województwa Łódzkiego i okolicznościową, poświęconą działalności zawodowej Hipolita Cegielskiego.

Największym zainteresowaniem naszych gości (szczególnie tych najmłodszych) cieszyła się interaktywna wystawa prezentująca urządzenia sterowania ruchem kolejowym oraz działająca muzealna centrala telefoniczna. W scenerii zabytkowej kuźni przeprowadziliśmy konkurs o tematyce kolejowej, w ramach którego można było wygrać nagrody związane z koleją ufundowane przez naszych sponsorów.

Z przyjemnością informujemy, że w niedzielę (15 września) portiernię skierniewickiej parowozowni przekroczył pięciotysięczny w tym roku zwiedzający. Gość, który wziął jubileuszowy bilet pamiątkowy, otrzymał zestaw upominków – publikacji PSMK. Szczęśliwcem okazała się mieszkanka Skierniewic.

Prowadzenie dokładnej statystyki umożliwiają nam wydawane przy wejściu pamiątkowe bilety wstępu zwykle typowe, kartonowe, systemu Edmondsona. Jednak bilet wydany naszemu gościowi (podobnie jak i wszystkim innym zwiedzającym) był biletem papierowym, opracowanym na wzór stosowanych dawniej na PKP biletów strefowych. Przyczyna, co należy dodać tymczasowej, zmiany biletów jest jak zwykle prozaiczna – ze względów losowych opóźniła się produkcja kartoników u naszego czeskiego dostawcy.

Cieszymy się, że z roku na rok wzrasta liczba osób przybywających do skierniewickiej Parowozowni. W roku ubiegłym, który okazał się rekordowy, przyjęliśmy 4 396 turystów. Zeszłoroczny rekord pobiliśmy jeszcze w trakcie wakacji.

W sobotnie popołudnie 14 września nasza delegacja uczestniczyła w uroczystości wmurowania przed dworcem w Skierniewicach aktu erekcyjnego pod budowę pomnika upamiętniającego pomoc węgierską, którą Armia Polska otrzymała w okresie wojny 1920 roku. Wtedy to, do magazynów amunicyjnych mieszczących się w niedalekim od Skierniewic lesie „Zwierzyniec” przybył transport kolejowy z amunicją artyleryjską i strzelecką, tak potrzebną w Polsce, wtedy posiadającej całkiem zniszczony podczas I wojny światowej przemysł. Inicjatorem upamiętnienia tego wydarzenia jest Stowarzyszenie „Liberatis”.

W sobotniej uroczystości udział wzięli przedstawiciele m.in.: władz Skierniewic, Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych, Węgierskiego Instytutu Kultury w Warszawie, samorządowcy z zaprzyjaźnionego ze Skierniewicami miasta Szentes (południowo-wschodnie Węgry). Miejsce przyszłego pomnika poświęcił proboszcz parafii św. Jakuba Apostoła w Skierniewicach.

Warto przy okazji wspomnieć, że w skierniewickich zbiorach PSMK zachowało się sześć egzemplarzy różnych wagonów towarowych pochodzenia węgierskiego z lat 1898-1910.

W dniach 14-15 września na terenie zabytkowej Parowozowni Skierniewice odbyło się nadzwyczajne wydanie „Dnia Otwartego”. „Nadzwyczajne”, bowiem w tych dniach w Skierniewicach odbywało się doroczne, obecnie już XXXVI Skierniewickie Święto Kwiatów, Owoców i Warzyw a dodatkowo na ten weekend przypadły XXI Europejskie Dni Dziedzictwa i XII Dni Transportu Publicznego.

Warto podkreślić, że obchody „kwiatowo-owocowego święta” odbywają się nieprzerwanie w Skierniewicach („stolicy sadownictwa”) od 1977 roku. Są one zawsze okazją do zaprezentowania osiągnięć krajowego i nie tylko szeroko pojętego ogrodnictwa, sadownictwa i warzywnictwa.

Europejskie Dni Dziedzictwa to święto zabytków kultury w Europie. Głównym celem jest promowanie regionalnego dziedzictwa kulturowego oraz przypominanie o wspólnych korzeniach kultury europejskiej. W obchodach Europejskich Dni Dziedzictwa uczestniczą wszystkie państwa członkowie Rady Europy, w tym Polska, która włączyła się do tej akcji w 1993 r. Tegoroczne EDD w Polsce odbyły się pod hasłem „Nie od razu Polskę zbudowano” mając na celu przypomnienie, jaką wartością jest własna państwowość. Parowozownia Skierniewice przybliżyła rozwój i rolę myśli technicznej prezentując jedno z jej ważniejszych dokonań – powstanie kolei.

Dodatkowo w niedzielę (15 września) nastąpiło otwarcie Dni Transportu Publicznego – tzw. dzień kolejowy. Dni Transportu Publicznego stanowią od 2002 roku cykliczną imprezę organizowaną w ramach Europejskiego Tygodnia Zrównoważonego Transportu. Celem kampanii jest promocja komunikacji publicznej (miejskiej i kolejowej). Inicjatorem i organizatorem DTP w Polsce jest Stowarzyszenie Sympatyków Komunikacji Szynowej z Warszawy. Punktem kulminacyjnym tygodnia jest obchodzony co roku 22 września Europejski Dzień bez Samochodu. Tegoroczne DTP odbywają się przez dwa weekendy – w niedzielę (15 i 22 września) w Parowozowni Skierniewice (dni kolejowe) oraz w sobotę 21 września w Warszawie (tzw. dzień miejski).

Mimo kapryśnej, a momentami nawet kiepskiej pogody nie zawiedli nas goście. Przez sobotę i niedzielę odwiedziło nas 1100 osób. W tych dniach zaprezentowaliśmy – na zewnątrz szerszą niż co miesiąc wystawę zabytkowego taboru kolejowego, a ponadto wnętrza hali maszyn i kuźni z wystawami: pokonkursową „Historia w żelazie zaklęta” złożoną z najlepszych zdjęć wykonanych w ramach pleneru fotograficznego współfinansowanego przez Urząd Marszałkowski Województwa Łódzkiego i okolicznościową, poświęconą działalności zawodowej Hipolita Cegielskiego.

Największą atrakcją okazała się możliwość skorzystania ze znacznie wydłużonej trasy zwiedzania wewnątrz hali wachlarzowej udostępnionej w szerszej formie dzięki wykonanym, w ramach przyznanych dotacji pracom remontowym dachu.

Szczególnie miło było nam powitać po raz kolejny gości z Łodzi, którzy w sobotę przybyli bezpłatnym specjalnym pociągiem sfinansowanym przez Urząd Marszałkowski Województwa Łódzkiego. Przejazdy zmodernizowanymi z unijnej dotacji elektrycznymi zespołami trakcyjnymi EN57 (Przewozy Regionalne sp. z o.o.) organizowane były przez całe lato w ramach projektu promującego turystykę – także kolejową w województwie łódzkim.

W „feralny” – bo trzynastego – piątek zorganizowaliśmy, jak zwykle z początkiem roku szkolnego specjalny dzień dla uczniów i przedszkolaków. W takim dniu, naszych najmłodszych gości chcemy przede wszystkim zapoznać z podstawowymi zasadami bezpiecznego zachowywania się w pociągu i na terenach kolejowych, a dopiero w dalszej kolejności opowiadać o pięknej tradycji dróg żelaznych.

W tym roku z naszej oferty skorzystali uczniowie ze skierniewickich szkół podstawowych nr 2 i nr 4, ze skierniewickiego przedszkola „Plastuś” oraz z przedszkola i szkoły podstawowej w Lnisnie. Ogółem odwiedziło parowozownię ponad trzystu najmłodszych adeptów nauki.

Dla utrwalenia przekazanych wiadomości o bezpieczeństwie na kolei, dzieci otrzymały ulotki wydane przez PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. w ramach akcji „Bezpieczny przejazd”.

Nasi goście, przy okazji, obejrzeli wystawy, zapoznali się z podstawowymi informacjami o parowych lokomotywach i urządzeniach do ich obsługi. Wiedza ta od razu mogła zostać spożytkowana – każda klasa dostała swoją część betonowego placu do pokrycia kredowymi rysunkami. Tego dnia parowozownia wzbogaciła się o dziesiątki nowych, interesujących i kolorowych parowozów i wagonów. Często o przemyślnej, niespotykanej dotąd konstrukcji…

W dniach 9-11 września na zaproszenie Muzeum Okręgowego im. Leona Wyczółkowskiego w Bydgoszczy uczestniczyliśmy w ogólnopolskiej konferencji naukowej „Technika i nauka w muzeum. Formy i środki prezentacji”. Współorganizatorami konferencji byli Narodowy Instytut Muzealnictwa i Ochrony Zbiorów oraz Wyższa Szkoła Gospodarki w Bydgoszczy.

Problematyka referatów i prezentacji obejmowała szeroki wachlarz zagadnień związanych z gromadzeniem, konserwacją i udostępnianiem zbiorów zabytkowych urządzeń technicznych – zarówno w placówkach muzealnych, jak i tzw. paramuzealnych, do jakich zalicza się Parowozownia Skierniewice. Trzydniowe zajęcia były podzielone na 12 sesji i podsesji tematycznych:

• Turystyka industrialna – perspektywy rozwoju i zagrożenia.
• Turystyka industrialna – międzynarodowe perspektywy rozwoju i zagrożenia. Zarządzanie dziedzictwem industrialnym.
• Sposoby i formy prezentacji.
• Metodologia oraz metodyka tworzenia kolekcji i wystawiennictwa technicznego i naukowego.
• Rewitalizacja i adaptacja budownictwa postindustrialnego na cele wystawiennicze. Współczesna architektura muzealna.
• Problematyka konserwatorska dziedzictwa industrialnego. Oryginał, kopia, replika, rekonstrukcja – problematyka podejmowanych działań.
• Finansowanie dziedzictwa industrialnego.
• Nowe technologie i rozwiązania wystawiennicze. Eksperymentatoria i interakcja – jako szczególne miejsca i formy prezentacji dziedzictwa naukowo-technicznego.
• Dobre praktyki – przykłady wystaw technicznych i naukowych.
• Zakres i formy edukacji technicznej i naukowej.

Prelegenci reprezentowali różnorodne instytucje muzealne (lotnicze, morskie, motoryzacyjne, kolejowe, archeologiczne, górnicze i z innych dziedzin przemysłu) oraz placówki naukowe, jednostki sektora publicznego i sferę biznesu, zajmującą się w praktyce projektowaniem i wykonywaniem ekspozycji multimedialnych.

Przedstawiciele PSMK wygłosili dwa referaty: Judyta Kurowska-Ciechańska zaprezentowała „Rewitalizację i adaptację na cele muzealne obiektów kolejowych na przykładzie Parowozowni Skierniewice”, a Michał Jerczyński przedstawił zagadnienie „Gromadzenia, konserwacji i ekspozycji historycznego taboru i urządzeń kolejowych – porównanie dotychczasowych doświadczeń krajowych”. Parowozownia Skierniewice jako tak znaczna placówka prowadzona społecznie wzbudziła bardzo duże zainteresowanie uczestników konferencji.

Oprócz zajęć teoretycznych (referaty i prezentacje, dyskusje) w ramach jednej z sesji odbył się również wyjazd studyjny do „Exploseum” – nowego oddziału Muzeum Okręgowego w Bydgoszczy, powstałego we fragmencie kompleksu dawnej fabryki Dynamit Aktien-Gesellschaft Bromberg, gdzie zapoznaliśmy się z praktycznie z pewnymi aspektami adaptacji obiektów poprzemysłowych na cele muzealne i aranżacji ekspozycji. Zwiedziliśmy też poszczególne obiekty i ekspozycje Muzeum Okręgowego w centrum Starego Miasta.

Wokół poruszonych tematów rozwinęła się dyskusja, w której dominowały problemy równowagi między tradycyjnymi formami prezentacji zbiorów a wykorzystaniem nowoczesnych technik cyfrowych, efektywności poszczególnych form edukacji prowadzonej przez muzea, granic między zabawą a nauką, misji muzeów.

Udział w konferencji umożliwił nam włączenie się do tej dyskusji, zapoznanie się z aktualnymi tendencjami i praktyką, nawiązanie interesujących kontaktów z przedstawicielami różnych muzeów technicznych oraz zdobycie wiedzy, którą będziemy mogli wykorzystać w kolejnym sezonie turystycznym w Parowozowni.

Udział w spotkaniu muzealników i naukowców właśnie w Bydgoszczy był dla nas o tyle symboliczny, że to właśnie w muzeum w Wenecji (będącym wówczas Oddziałem Muzeum Okręgowego w Bydgoszczy) i na Żnińskiej Kolei Powiatowej rozpoczęła się integracja środowiska miłośników kolei w Polsce i zawiązała się inicjatywa powołania Polskiego Stowarzyszenia Miłośników Kolei. Serdecznie dziękujemy Organizatorom konferencji za zaproszenie!

Piąty w tym roku Dzień Otwarty i „Wieczór w Parowozowni” przyciągnęły ponad 200 osób. Szczególnie licznie Parowozownię Skierniewice odwiedziły dzieci, które miały niepowtarzalną okazję dotknąć prawdziwy parowóz w skali 1:1.

Poza tym nasi goście zwiedzili wystawy stałe (zabytkowy tabor kolejowy, urządzenia sterowania ruchem kolejowym, urządzenia do obsługi parowozów, halę maszyn) oraz czasowe (wystawę zdjęć „Historia w żelazie zaklęta” współfinansowaną przez Urząd Marszałkowski Województwa Łódzkiego, wystawę poświęconą działalności Hipolita Cegielskiego). Ponadto turyści mieli możliwość skorzystania ze znacznie wydłużonej trasy zwiedzania wewnątrz hali wachlarzowej.

Wieczorna oferta kulturalna tym razem była w całości poświęcona kolei. Zgromadzona publiczność wysłuchała kilku utworów z najnowszej antologii „Letni expres poetów” stanowiącej zbiór 300 wierszy oraz zdjęć ok. 70 autorów, którzy oddają to, czym jest dzisiaj kolej. Spotkanie literackie poprowadził Piotr Goszczycki. Następnie wprowadzeni w nostalgiczny klimat słuchacze zobaczyli jak trudna i odpowiedzialna jest praca maszynisty. Umożliwił to amatorski film „Jeden dzień, jedna noc…”, którego autorem jest Marek Zienkowicz – członek PSMK.

Kolejna okazja do zwiedzania już 14 i 15 września (godz. 12.00-17.00). W trakcie tego wyjątkowego weekendu zapraszamy na trzy wydarzenia: Święto Kwiatów, Owoców i Warzyw, Europejskie Dni Dziedzictwa i Dni Transportu Publicznego. Na wszystkie imprezy wstęp wolny.

Jednym ze źródeł finansowania remontów zabytkowych obiektów Parowozowni i zgromadzonych w niej zbiorów jest zbiórka publiczna. Nasi Goście mogą wspomagać, zarówno datkami do skarbon i puszek kwestarskich, jak również poprzez zakup m.in. pocztówek-cegiełek za jedyne 2 zł. Staramy się, aby były one jak najbardziej interesujące, dlatego przygotowaliśmy na najbliższy Dzień Otwarty (7 września) niespodziankę – widokówkę przedstawiającą ostatnie dni planowej eksploatacji naszej lokomotywy parowej OKl27-10. Wykonane jesienią 1979 r. zdjęcie udostępnił Kol. Dariusz Krakowski.

Zapraszamy!