Dotychczas z okazji Święta Kolejarza spotykaliśmy się z byłymi pracownikami kolei. Były wspominki, opowieści, czasami zdarzały się spotkania po latach… W tym roku spróbowaliśmy nieco innej formuły. Oprócz spotkania odbyła się dostępna dla wszystkich impreza, której najmocniejszym punktem był pokaz współczesnych pojazdów trakcyjnych.

W dniu 20 listopada, na prezentację w Parowozowni zaprosiliśmy najnowocześniejsze lokomotywy jeżdżące po polskich torach – zarówno elektryczne jak i spalinowe. Przyjechały 4 pojazdy:

• elektrowóz Traxx F140 MS (moc 5600 kW, wersja 2 systemowa: 3 kV DC oraz 15 kV AC).
• najsilniejsza w Polsce lokomotywa spalinowa serii Maxima 40CC (moc 3600 kW, jedyny egzemplarz w Polsce).
• lokomotywa spalinowa serii „66” (moc 2268 kW, w dziedzinie czystości spalin o 2 lata wyprzedza strategię III A przyjętą w UE).
• lokomotywa elektryczna ES 64 F4 wersja E189-VP (najsilniejsza lokomotywa elektryczna użytkowana w kraju, wersja na 3 kV DC).

Lokomotywy cieszyły się ogromnym zainteresowaniem, tym bardziej, że przy każdej dyżurował mechanik lub instruktor udzielający wyczerpujących informacji. Można było zajrzeć do przedziału silnikowego, przymierzyć się do fotela maszynisty albo – co szczególnie bawiło najmłodszych – wypróbować jak działa sygnał dźwiękowy. Zdarzało się, że na gorąco wrażeniami można było podzielić się z szerszą widownią.

A trzeba dodać, że oprócz pokazu lokomotyw były inne atrakcje: można było przejechać się naszym zabytkowym pociągiem „Łupia Express”, obejrzeć wprowadzającą do świata starych parowozów wystawę pocztówek z przełomu XIX i XX w. a także wysłuchać wykładu o korzyściach płynących z elektryfikacji kolei. Jeżeli zebrała się większa grupa, przewodnik opowiadał o zgromadzonych w Parowozowni zabytkach. Nie zabrakło tradycyjnego już, spotkania z kolejarzami i emerytowanymi pracownikami kolei, a dzieci ze szkoły nr 4 przyniosły do Parowozowni prezenty i dały krótki występ.

Pomimo przenikliwego zimna wspieranego od czasu do czasu dokuczliwą mżawką, odwiedziły nas 404 osoby. Tak więc, tegoroczne Święto, oprócz tradycyjnego już, kolejarskiego spotkania przyniosło nowość pozwalającą znacznie poszerzyć krąg odbiorców.

Mamy nadzieję, że podobnie jak majowa impreza „Noc w muzeum – w świetle jupiterów i gwiazd”, także przygotowane przez PSMK skierniewickie wydanie Święta Kolejarza i pokazywane w Parowozowni najnowocześniejsze w kraju lokomotywy zainteresowały mieszkańców Skierniewic.

I jeszcze specjalne podziękowania:

• dla przewoźnika Freightliner PL z Warszawy za zaprezentowanie lokomotyw JT42CWRM – 66002 oraz EuroSprinter ES 64 F4.
• dla przewoźnika Lotos Kolej z Gdańska za zaprezentowanie lokomotyw Maxima 40CC oraz Traxx F140 MS.

A wszystkim kolejarzom – i pracownikom, na co dzień zapewniającym działanie kolei i emerytom, którzy to działanie zapewniali wcześniej, a także tym, którzy kolej lubią, których kolej interesuje lub wręcz fascynuje – z okazji listopadowego Święta Kolejarza życzymy wszystkiego najlepszego.

(ipa) fot. M. Moczulski, A. Paszke

W tradycję listopadowych świąt, w czasie których wspominamy zmarłych, wrastają powoli organizowane przez nasze Stowarzyszenie spacery szlakiem grobów kolejarzy pochowanych na Starych Powązkach. W bieżącym roku zaduszkowa refleksja zgromadziła 9 osób. Nawiedzono kilkanaście mogił. Na dłuższą chwilę refleksji i modlitwy zatrzymano się przy grobie Stanisława Wysockiego (1805-1868), projektanta i budowniczego „wiedenki”. Odnajdywanie miejsc spoczynku kolejarzy ułatwiały foldery, które PSMK przygotowało na tegoroczną kwestę Społecznego Komitetu Opieki nad Starymi Powązkami. Wśród uczestników spaceru byli przedstawiciele rodziny Mieczysława Natorffa (1877-1970), specjalisty montażu mostów stalowych, który spoczywa w grobie rodzinnym (kw. 217, rząd VI, miejsce 15). I tu zatrzymano się dłużej, by obejrzeć archiwalne zdjęcia z rodzinnego albumu i chwilę porozmawiać.

mm.

Trzy foldery-składanki z cyklu „Pamiętamy” przypominają o kolejarzach pochowanych na najstarszej warszawskiej nekropolii – na Starych Powązkach. Zostały przygotowane i wydane staraniem PSMK.

Folder wydany wspólnie z PKP Cargo S.A. poświęcony jest ludziom związanym z trakcją parową (z maszynistami, konstruktorami parowozów) a także naukowcami, którzy wprowadzali trakcję elektryczną na naszej kolei. Drugi, przygotowany wspólnie z PKP PLK S.A. przypomina o budowniczych linii kolejowych oraz ludziach projektujących i wznoszących mosty kolejowe. Trzeci folder, firmowany tylko przez PSMK (chociaż wsparty przez kilka osób prawnych i fizycznych), związany jest z architektami i projektantami dworców – budowli umożliwiających podróżnym pierwszy kontakt z koleją.

Oprócz przedstawionej tematyki, wszystkie składanki zawierają krótkie biogramy poświęcone:

• Stanisławowi Wysockiemu – projektantowi i budowniczemu kolei Warszawsko-Wiedeńskiej, pionierowi polskiego kolejnictwa (w 165 rocznicę uruchomienia pierwszego odcinka DŻWW) oraz
• Władysławowi Stanisławowi Reymontowi – nobliście, który przez kilka lat był pracownikiem Drogi Żelaznej Warszawsko-Wiedeńskiej (w 85 rocznicę śmierci).

Fotografie i teksty notek a także układ graficzny skoordynowany w całej serii przygotowali dwaj członkowie PSMK – Marek Moczulski i Wiesław Wojasiewicz. Po raz pierwszy, foldery były rozdawane w czasie kwesty na Starych Powązkach.

Szóstka przedstawicieli Polskiego Stowarzyszenia Miłośników Kolei i PKP Polskich Linii Kolejowych S.A. biorąca udział w 36. kweście zaduszkowej Społecznego Komitetu Opieki nad Starymi Powązkami im. Jerzego Waldorffa zebrała do swoich puszek 3628,14 zł. Kolejarze i miłośnicy kolei kwestowali po raz pierwszy, kilkoro w mundurach – historycznych i współczesnych. Stali przy grobach Stanisława Wysockiego (aleja katakumbowa, filar 6/7) – twórcy i projektanta Drogi Żelaznej Warszawsko-Wiedeńskiej oraz Władysława Stanisława Reymonta (aleja zasłużonych, grób 1) – jej najbardziej znanego pracownika.

Przed grobem pioniera polskiego kolejnictwa fani kolei informowali przechodzących o przypadającej w bieżącym roku 165. rocznicy uruchomienia pierwszego odcinka „wiedenki”. Wszystkim darczyńcom zapełniającym puszki, bardzo często szeleszczącymi banknotami, wręczali foldery okolicznościowe (trzy wersje), informujące o kolejarzach pochowanych na Starych Powązkach. Na dłużej zatrzymywali się emerytowani kolejarze, fani kolejnictwa, podróżni zatroskani o przyszłość polskiej kolei, wnuki i prawnuki kolejarzy. Wśród tych ostatnich był wnuk pana Alojzego Karpińskiego. Jego dziadek miał olbrzymi wkład w odrestaurowanie, już ćwierć wieku temu, zrujnowanego grobu pioniera polskiego kolejnictwa.

Informacje Marii Balickiej, emerytowanej nauczycielki warszawskiej „Kolejówki”, kwestującej przy grobie Reymonta przybierały po wielokroć formę gawędy lub mini wykładu. Gromadziły przed grobem noblisty spory tłumek. Większość słuchających ze zdziwieniem przyjmowała wiadomość o związkach Reymonta z koleją. „Więc to nie tylko frak… ?” – komentowali niektórzy. Wszystkim, którzy nie przeszli obojętnie obok miłośników kolei i kolejarzy kwestujących na Starych Powązkach bardzo serdecznie dziękujemy.

mm.

9. października na peronie 1. stacji osobowej w Skierniewicach stanęła zamyślona postać w cylindrze i staromodnym sakpalcie. To plenerowa rzeźba autorstwa Roberta Sobocińskiego przedstawiająca postać literacką – Stanisława Wokulskiego, który ma swój skierniewicki epizod kolejowy, znany z kart „Lalki” Bolesława Prusa. Okazją do odsłonięcia rzeźby stała się 165. rocznica otwarcia odcinka kolei Warszawsko-Wiedeńskiej z Warszawy do Skierniewic, a organizatorem uroczystości był Prezydent Skierniewic, Rada Miasta oraz Polskie Stowarzyszenie Miłośników Kolei. Do współorganizowania zostaliśmy zaproszeni, bowiem pojazdem pochodzącym z kolekcji PSMK – starym, 121-letnim wagonem z fabryki Ludwika Steinfurta, na peron przy budynku dworca zostali zawiezieni VIP-owie oraz aktorzy plenerowej inscenizacji opartej na motywach „Lalki”. Wcześniej, jeszcze na terenie Parowozowni nasi pasażerowie ubrani w stroje z epoki pozowali do pamiątkowych zdjęć.

Wśród zabierających głos w oficjalnej części uroczystości był m.in. przedstawiciel PSMK Paweł Mierosławski. Przypomniał, jak wiele w swym rozwoju, Skierniewice zawdzięczają kolei oraz zauważył, że odsłaniana postać Wokulskiego będzie pierwszą w kraju rzeźbą podróżnego, ustawioną w najbardziej właściwym miejscu – na peronie. W drodze powrotnej, historycznym pociągiem (prowadzonym lokomotywą Ls40) przywieźliśmy do Parowozowni VIP-ów oraz przedstawicieli mediów. Goście wzięli udział w otwarciu okolicznościowej wystawy przygotowanej ze zbiorów Pawła Mierosławskiego: „Czym Wokulski jeździł do Paryża? Parowozy XIX wieku na pocztówkach z Belle Epoque”. Dla mieszkańców miasta, wystawa była dostępna do późnych godzin popołudniowych.
Warto dodać, że wyjazd historycznego pociągu na dworzec był możliwy dzięki dobremu współdziałaniu z Zakładem Linii Kolejowych w Łodzi, który współpracował z Urzędem Miasta przy organizowaniu uroczystości.

Tego dnia, na terenie Parowozowni gościliśmy także uczestników X. ogólnopolskiego zlotu Klubu Forda Pumy. Uczestnicy zostali zapoznani z historią obiektu, obejrzeli zbiory PSMK oraz zrobili pamiątkowe zdjęcia swoich samochodów ustawionych przy wielkich, zabytkowych parowozach.

(ipa)

Już tradycyjnie, na początku jesieni gościliśmy w Parowozowni uczniów Szkoły Podstawowej nr 4 w Skierniewicach. 8. października przyszło do nas ponad 120 uczennic i uczniów z początkowych klas wraz ze swoimi wychowawcami i nauczycielami. Na początek, na hali warsztatowej odbyła się lekcja przybliżająca młodym skierniewiczanom zagadnienia związane z koleją: pociągi, dworzec, kasy biletowe, lokomotywy, wagony. Było też o bezpieczeństwie – na peronie i przy pokonywaniu przejazdów kolejowych.

Drugą godzinę lekcyjną wypełniły sprawy lżejszej, a nawet ulotnej materii. Nasi Goście oddali się twórczości artystycznej. Kolorową kredą na betonie dzieci malowały na zadany temat: „kolej”. Byli indywidualiści realizujący własne, często śmiałe wizje, ale znaczna grupa artystów działała zespołowo malując złożony z wielu wagonów bardzo dłuuuuuugi pociąg. Część uczennic i uczniów wraz z Paniami wychowawczyniami oglądała stojące na torach parowozy słuchając wyjaśnień oprowadzających. Były też pamiątkowe fotografie, które zamieszczone w klasowych kronikach będą miłą pamiątką z tej niecodziennej lekcji w plenerze.

(ipa)

Nasz stowarzyszeniowy Kolega, Marek Zienkowicz jest autorem książki „1435 milimetrów”. Ukazała się we wrześniu, i jest zwieńczeniem internetowych wpisów zamieszczanych od kilku lat na autorskim blogu. Zawiera krótkie eseje i opowiadania, często podparte wspomnieniem lub refleksją. Wszystkie są związane z koleją, którą autor – jako maszynista elektrycznego zespołu trakcyjnego (popularnego podmiejskiego pociągu elektrycznego), obserwuje zza nastawnika jazdy, stąd tytułowe „1435 mm” – szerokość toru kolejowego. Książka o niezwykłej poetyce, świadcząca zarazem o wielkiej wrażliwości autora.

(ipa)