W latach 1907÷14 pruskie koleje państwowe (KPEV), do obsługi ruchu pasażerskiego na słabo obciążonych liniach bocznych, zamówiły 178 akumulatorowach zespołów trakcyjnych konstrukcji inż. Wittfelda. Ich główną zaletą były niskie koszty eksploatacji – tanią energię elektryczną do ładowania akumulatorów pobierały w czasie postoju, przeważnie w porze nocnej. Zasięg pojazdów początkowo wynosił 70÷100 km, a po zastosowaniu wydajniejszych baterii zwiększył się do 180 km. Te zalety zadecydowały o rozpowszechnieniu zespołów na niektórych bocznych liniach KPEV, m. in. na Dolnym Śląsku i Pomorzu.

Na mocy postanowień Traktatu Wersalskiego, w latach 1919÷21, Polskie Koleje Państwowe otrzymały 18 zespołów, a 2 dalsze przeznaczone zostały do obsługi kolei Wolnego Miasta Gdańska. W latach 30-tych pojazdy poddawano kolejnym modernizacjom, po których zasięg zwiększał się do 300 km. Pozwalało to używać je również na liniach głównych – na trasach w rejonie Grudziądza, Bydgoszczy i Chojnic, a także w okolicach Gdańska i na Helu.

Po drugiej wojnie światowej PKP eksploatowały na Pomorzu ok. 10 takich zespołów. Na lokalnych liniach zastępowały lekkie pociągi osobowe występując w roli dzisiejszych autobusów szynowych. W końcu lat pięćdziesiątych, po zakupieniu na Węgrzech wagonów motorowych serii SN52, ze względu na znaczne wyeksploatowanie zespoły zostały wycofane ze służby i przeznaczone na cele gospodarcze.

Znajdujący się w zbiorach PSMK akumulatorowy zespół trakcyjny Ma 090802 został wyprodukowany w 1913 r. dla dyrekcji KPEV w Szczecinie i otrzymał oznaczenie AT 543/544. W okresie międzywojennym pełnił służbę na kolejach niemieckich (DRG), głównie na szlaku Słupsk – Ustka. Po wojnie, na PKP jeździł na liniach w okolicy Kwidzyna. Z tego też okresu pochodzi historyczne oznakowanie pojazdu.

Wycofany w 1959 r., przez ponad 30 lat służył celom gospodarczym. W 1992 r. za symboliczną kwotę został zakupiony przez PSMK i włączony do gromadzonej w Skierniewicach kolekcji zabytkowego taboru. W 1995 r. pieczołowicie odbudowany przez ZNTK w Łapach S.A., wziął udział w wielkiej paradzie taboru z okazji 150-lecia polskiej kolei.

Akumulatorowy zespół trakcyjny typu Wittfeld (ozn. Ma 090802) jest jedynym na świecie zachowanym pojazdem tego typu a jednocześnie reprezentantem serii elektrycznych (akumulatorowych) pojazdów trakcyjnych używanych zarówno w przedwojennych jak i powojennych PKP.

PODSTAWOWE DANE TECHNICZNE ZESPOŁU PO REKONSTRUKCJI

• szerokość toru: 1435 mm
• typ zastosowanych silników: LKa 310
• moc znamionowa silników: 2×62 kW
• napięcie robocze baterii: 560 V =
• prędkość maksymalna: 60 km/h
• zasięg (teoretyczny): ok. 200 km
• masa własna zespołu: 60 t
• ilość miejsc: 90
• max. szerokość zespołu: 3230 mm
• max. wysokość zespołu: 4110 mm
• długość zespołu (ze zderzakami): 25.650 mm

Pojazd Ma 090802 wyprodukowały w 1913 r. współpracujące ze sobą zakłady:

• Aktiengesellschaft für Fabrikation von Eisenbahn-material zu Görlitz (konstrukcja mechaniczna),
• Bergmann-Elektricitäts-Werke, Aktiengesellschaft, Berlin (aparatura elektryczna),
• Accumulatoren-Fabrik Aktiengesellschaft Berlin-Hagen i.W. (dostawca akumulatorów).