W ostatnich tygodniach dobiegł końca kolejny etap remontu wschodniej połaci dachu hali maszyn. Dzięki temu cała wschodnia połać (połowa dachu dwuspadowego) jest już po kompleksowym remoncie, obejmującym pełną wymianę deskowania wraz z papą termozgrzewalną oraz naprawę części drewnianych dźwigarów kratowych. Łączna wartość zadania wyniosła blisko 120 000 złotych. Prace możliwe były do wykonania dzięki dofinansowaniom od Łódzkiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków (80 000 zł) oraz Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego (21 108 zł). Brakującą część kwoty (18 010 zł), w ramach wkładu własnego dołożyliśmy z otrzymanego, dzięki życzliwości naszych Sympatyków 1,5% podatku. Oznacza to, że każdą złotówkę otrzymaną od Państwa udało się nam pomnożyć 6-krotnie!

Budynek hali maszyn wybudowano w latach 1941-1942. Jest to kluczowy i charakterystyczny element kompleksu Parowozowni Skierniewice – łącznik między halą wachlarzową a budynkiem administracyjno-warsztatowym. Od momentu powstania, zgodnie z przeznaczeniem zgromadzono w nim wszelakie obrabiarki (tokarki, frezarki, szlifierki itd.), używane do napraw podzespołów z naprawianego w parowozowni taboru kolejowego. Swoje pierwotne funkcje hala maszyn spełnia do dziś, ponadto, dochodzący do niej tor wykorzystujemy jako stanowisko remontów naszych eksponatów. Hala maszyn gościła także wiele wydarzeń kulturalnych.

Dofinansowano ze środków
Łódzkiego WoJEWÓDZKIEGO KONSERWATORA ZABYTKÓW

Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego

W Dniu Wszystkich Świętych oraz w Dzień Zaduszny odbyła się 51. Kwesta Społecznego Komitetu Opieki nad Starymi Powązkami. Zebrano 263 000 zł. To druga co do wielkości zbiórka w historii.

Po raz pierwszy na Starych Powązkach kwestowano w 1974 r. Z inicjatywy Polskiego Stowarzyszenia Miłośników Kolei w 2010 r. wśród kwestarzy pojawiła się grupa miłośników dróg żelaznych i pracowników spółek kolejowych. Przepustką do bycia jej uczestnikiem był mundur kolejowy lub ubiór identyfikacyjny spółki. W bieżącym roku grupa kolejowa liczyła osiem osób z Polskiego Stowarzyszenia Miłośników Kolei, Kolei Mazowieckich, Fundacji Grupy PKP i Stacji Muzeum.  W ciągu dwóch dni zebrały one do swoich puszek 9946,90 zł, w tym dwaj nasi koledzy – 2951,60 zł. Kwestowano w alei przed katakumbami, przy grobie projektanta i budowniczego Drogi Żelaznej Warszawsko-Wiedeńskiej, Stanisława Wysockiego oraz w alei zasłużonych, przy grobie toromistrza, laureata Nagrody Nobla w dziedzinie literatury, Władysława Stanisława Reymonta.

Środki zebrane w czasie kwesty zostaną przeznaczone na konserwację w 2026 r. 14 pomników. Od 1974 r. odnowiono już ponad 1700 zabytkowych nagrobków i kaplic. Podczas konferencji prasowej poprzedzającej wydarzenie przewodniczący Społecznego Komitetu Opieki nad Starymi Powązkami im. Jerzego Waldorffa, Marcin Święcicki przypomniał, że w 2024 r. Kwesta Powązkowska została wpisana na krajową listę niematerialnego dziedzictwa kulturowego.

Pozostając jeszcze w tematyce uroczystości Wszystkich Świętych, nie możemy nie wspomnieć o jeszcze jednej nekropolii, w opiekę nad którą zaangażowane jest nasze Stowarzyszenie.

W 2015 r. dwaj członkowie Polskiego Stowarzyszenia Miłośników Kolei będąc w Żukowie (koło Grodziska Maz.) znaleźli na tamtejszym cmentarzu zapomniana kwaterę. Groby były w stanie fatalnym. Zarośnięte chaszczami, z poprzewracanymi i połamanymi krzyżami oraz wyblakłymi, nieczytelnymi lub brakującymi tablicami blaszanymi. Do tego walające się stare, wypalone znicze, porozrzucane plastikowe butelki, a gdzieniegdzie skruszałe od słońca i mrozu chińskie, sztuczne kwiaty. Tak wyglądały groby zmarłych pensjonariuszy Domu Wysłużonego Kolejarza w Milanówku ‒ kolejarzy, którzy całe swoje zawodowe życie poświęcili kolei a w nagrodę otrzymali od niej szansę na godną starość.

Zaczęło się poszukiwanie kogoś, kto pomógłby w uporządkowaniu i należytym upamiętnieniu tego miejsca. Najlepszym partnerem do pomocy okazała się Fundacja Grupy PKP, która wkrótce obiecała pomoc, a następnie czynnie włączyła się do działań. Po ponad roku potrzebnym na zdobycie środków, wybór projektu, wybór materiałów i wykonawcy, 17 grudnia 2018 r. można już było spotkać się przy gotowym upamiętnieniu.

W skromnej uroczystości przy symbolicznym grobie w miejscu dawnej kwatery, wzięli udział także dwaj Koledzy z PSMK. Po złożeniu na grobie wiązanki biało-czerwonych kwiatów jeden z nich przypomniał. że nasza organizacja ma w statucie zapis o podejmowaniu działań na rzecz pielęgnowania tradycji polskiego kolejnictwa. A że tradycje polskiej kolei to przede wszystkim ludzie, którzy ją tworzyli, więc objęcie kwatery opieką wydawało się oczywiste.

Od 2018 r. przed 1 listopada symboliczny grób jest sprzątany a następnie dekorowany. Pamiętają o tym dwaj członkowie i dwoje wolontariuszy PSMK.

(ipa)

W sobotę 18 października 2025 zachmurzenie było duże, opady ciągłe i intensywne, a temperatura odczuwalna bliska zeru. Aura nie zachęcała do wyjścia z domu. Mimo to na jesienny spacer alejkami Starych Powązek zorganizowany przez Fundację Grupy PKP w Roku Władysława Stanisława Reymonta przyszło kilkanaście osób, by w ten sposób oddać cześć pierwszemu polskiemu nobliście Niepodległej Polski. Akademia Szwedzka, 101 lat temu, 13 listopada 1924 przyznała Nagrodę Nobla w dziedzinie literatury Władysławowi Stanisławowi Reymontowi. Autor czterotomowej monumentalnej powieści „Chłopi” zmarł w Warszawie, 100 lat temu, 5 grudnia 1925.

Trasę spaceru wyznaczyły groby przede wszystkim aktorów grających w ekranizacjach trzech dzieł Noblisty: „Chłopi” (niemy 1922, 1973); „Ziemia Obiecana” (niemy 1927, 1974); „Komediantka” (1987). Zatrzymano się także przy grobach rodziny pisarza: matki Antoniny z Kupczyńskich Rejment, siostry Katarzyny z Rejmentów Jakimowicz i siostrzeńca Konstantego Sylwina Jakimowicza, a na dłużej – przed grobem Noblisty. Odczytano fragment inskrypcji zaczerpnięty z przemówienia, które ks. bp. Antoni Szlagowski wygłosił na pogrzebie: BOGIEM ZBROJNY / OJCZYŹNIE DUCHEM ZAPRZYSIĘGŁY / PIŚMIENNICTWA POLSKIEGO CHWAŁA / ZIEMIĘ PLEMIENNĄ NIEBEM MIEĆ NAUCZYŁ.

Prowadzący spacer Marek Moczulski (członek PSMK) przypomniał, że literackiego Nobla Reymont zawdzięcza poniekąd pracy na Drodze Żelaznej Warszawsko-Wiedeńskiej, gdzie jako pomocnik dozorcy plantowego, dziś powiedzielibyśmy toromistrz, wielokrotnie przemierzał dystans między Rogowem a Lipcami. To wtedy obserwował i poznawał życie mieszkańców tamtejszej wsi.

Znicze zapalono także na grobie projektanta i budowniczego „wiedenki”, Stanisława Wysockiego oraz pierwszego polskiego maszynisty kolejowego, Leona Miaskowskiego, który 14 czerwca 1845, 180 lat temu, prowadził jeden z dwóch pociągów „otwarciowych” na oddawanym właśnie do użytku pierwszym odcinku królowej polskich dróg żelaznych, z Warszawy do Grodziska.

fot. M. Moczulski

W ostatnią sobotę (4 października), na zakończenie tegorocznego sezonu turystycznego w Parowozowni Skierniewice świętowaliśmy urodziny „Wiedenki”, czyli 180. rocznicę przybycia pierwszego planowego pociągu Drogi Żelaznej Warszawsko-Wiedeńskiej do Skierniewic. Jubileusz ten zbiegł się też w czasie z inną okrągłą rocznicą w historii kolejnictwa – 200. rocznicą otwarcia ruchu na pierwszej w świecie kolei publicznej (Stockton – Darlington). Nadzwyczajny dzień otwarty odbył się pod honorowym patronatem Prezydenta Miasta Skierniewice Krzysztofa Jażdżyka.

Z tej okazji, poza stałymi „punktami programu” naszej Parowozowni, na odwiedzających czekały też liczne atrakcje przygotowane przez naszych partnerów i zaprzyjaźnione stowarzyszenia. Nie zabrakło stoisk firm i organizacji kolejowych (PKP Intercity, Łódzka Kolej Aglomeracyjna, Straż ochrony Kolei) oraz kampanii bezpieczeństwa (Kolejowe ABC oraz Bezpieczny Przejazd). Najmłodsi mogli skorzystać z przejażdżki kolejką parkową stowarzyszenia Nadwarciańska Kolej Drezynowa. Na fanów motoryzacji czekały natomiast klasyki stare (100-letni Willys Knight i niewiele młodszy Ford A z kolekcji firmy Budokrusz) i nowe (Polonez Caro w roli samochodu nadzoru ruchu) oraz coś z pogranicza motoryzacji i kolei, czyli pojazd drogowo-szynowy Uniroller-S z PKP PLK. Specjalnie z tej okazji zaprezentowaliśmy także w plenerze nasz pociąg stuletni, czyli wyremontowane wagony z naszej kolekcji reprezentujące przekrój taboru z okresu wczesnego dwudziestolecia mędzywojennego: wagon bagażowo-osobowy IV klasy Steinfurt, wagon cysternę, platformę oraz wagon kryty produkcji węgierskiej. Na wystawie urządzeń sterowania ruchem kolejowym gościliśmy natomiast kolegów ze Stowarzyszenia Pasjonatów Techniki Transportu i Łączności, którzy zaprezentowali fragment swojej kolekcji, m.in. działający fragment urządzeń JZH-111.

Oczywiście nie zabrakło też oficjalnej części z przemówieniami przedstawicieli władz lokalnych (wiceprezydent miasta Skierniewice pan Dominik Dudek, radna sejmiku województwa łódzkiego pani Justyna Kulig, pan Piotr Paradowski z biura poselskiego Pawła Sałeka) i spółek i organizacji kolejowych (prezes Fundacji Grupy PKP pan Radosław Konieczny, członek rady nadzorczej budowy Centralnego Portu Komunikacyjnego pan Zbigniew Szafrański), zakończonej, oczywiście, urodzinowym tortem!

Choć obchody rocznicowe skupiły się na sobocie, oficjalnie sezon dni otwartych zamknęliśmy dopiero w niedzielę, 5 października. Tego dnia dołączyli do nas koledzy z Chornický železniční klub, którzy zaprezentowali na wystawie USRK pulpit nastawczy ze stacji Boskovice.

Łącznie przez cały ostatni weekend odwiedziło nas prawie 1000 osób!

Współorganizatorom i partnerom wydarzenia serdecznie dziękujemy za uświetnienie tych szczególnych dni otwartych, a zwiedzającym dziękujemy za tak liczne przybycie!

Współorganizatorzy

Partnerzy

Honorowy Patronat

Prezydent Miasta Skierniewice Krzysztof Jażdżyk

W 2025 roku kontynuowane przez Nas prace dotyczące remontu świetlika hali wachlarzowej przeniosły się na dawną część postojową hali – prace związane z odtwarzaniem świetlika nad dawną częścią rewizyjną hali wachlarzowej tj. stanowiskami od 1 do 11 zakończyliśmy w ubiegłym roku.

W tym roku stanowisko nr 12, które w 2006 roku przywróciliśmy do użytku jako pełnoprawne stanowisko postojowe, a kilka miesięcy później ustawiliśmy na nim naszego Ty2-1407, wreszcie doczekało się pełnego i szczelnego pokrycia dachowego!

Wykonanie prac poprzedziły przygotowania – parowóz Ty2 znajdujący się bezpośrednio pod miejscem prac został owinięty folią budowlaną tworząc przy okazji coś, co niektórzy mogli by wziąć za osobliwy artystyczny performance. Jednak nie tym razem, gdyż taka nietypowa forma sztuki nie była dostępna dla zwiedzających – teren prac został przez nas całkowicie odcięty od dostępu osób postronnych dzięki czemu mogły one być prowadzone nawet w trakcie organizowanych w parowozowni dni otwartych.

Prace remontowe wykonywane przez niezawodne przedsiębiorstwo TORBUD toczyły się od maja do końca lipca i zakończyły się oficjalnym odbiorem konserwatorskim przez przedstawicieli Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków w Łodzi w dniu 08 sierpnia 2025 r.

Koszt prac w wysokości 122 946,67 zł został pokryty z otrzymanych dofinansowań ze środków publicznych: 25 tys. zł z dotacji Urzędu Marszałkowskiego Województwa Łódzkiego, 97 576,72 zł z dotacji Łódzkiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków.

Przeprowadzenie prac nie byłoby możliwe bez wkładu własnego sfinansowanego z przekazanego przez Was 1,5% podatku za 2024 r. Dziękujemy!

Dofinansowano ze środków Urzędu Marszałkowskiego Województwa Łódzkiego

Łódzkiego WoJEWÓDZKIEGO KONSERWATORA ZABYTKÓW

Prace remontowe zrealizował

Miło nam ogłosić, że nasza Parowozownia jest jedną z trzech atrakcji reprezentujących województwo łódzkie w dorocznym plebiscycie National Geographic Traveler Poland Cuda Polski!

Zachęcamy Was do głosowania na waszą ulubioną parowozownię:

Pamiętajcie – każdego dnia możecie oddać jeden głos! Nie zapomnijcie więc dodać strony głosowania do ulubionych i klikać na nas codziennie!

Głosowanie trwa do 13 października.

Po dłuższej przerwie powróciliśmy z dniami wolontariackimi! W ostatnia sobotę, 23 sierpnia, do grupy „stałych bywalców” Parowozowni dołączyli nowi wolontariusze, którzy mieli okazję zasmakować typowych zadań w naszej szopie: począwszy od prac związanych z utrzymaniem terenu, a skończywszy na pracach mechanicznych przy taborze i urządzeniach sterowania ruchem kolejowym. Nowym kolegom dziękujemy za pomoc i mamy nadzieję, że jeszcze się zobaczymy.

A jeśli i Wy jesteście zainteresowani wolontariatem w Parowozowni, nie musicie czekać do kolejnych dni wolontariackich – wystarczy napisać do nas na wolontariat@psmk.org.pl.

Środek lata to dla jednych szczyt wakacji, a dla innych dopinanie obowiązkowej sprawozdawczości. Tak więc, dopełniając prawnego obowiązku, informujemy, że sprawozdania z naszej działalności jako Organizacja Pożytku Publicznego za rok 2024 są już dostępne do wglądu w bazie Narodowego Instytutu Wolności oraz na naszej stronie w zakładce 1,5% dla PSMK.

Przy okazji dziękujemy wszystkim darczyńcom, a zwłaszcza tym, którzy nie zapominają o nas przekazując swoje 1,5% podatku dochodowego!